Hoe ik mijn vijver aanlegde
Zomer 1 jaar na aanleg
Hoe heb ik mijn eigen vijver gemaakt, die werkt zonder pompen of chemicaliën? De constructie was zo makkelijk nog niet, maar nu ben ik tevreden.
__________
Pssst! Op 17 maart 2023 is mijn boek uitgekomen – Tuinlogica: de natuur in je voordeel gebruiken met permacultuur! Daar zitten verschillende vijvers in inclusief stappenplannen voor hoe je ze opbouwt en helder houdt. Ga naar Vonk Uitgevers voor meer informatie en om te bestellen, of kijk op groeneboekenshop.nl of bol.com.
__________
Laat ik het direct zeggen: dit is de eerste vijver die ik ooit maakte. Ik had geen ervaring en dat heb ik gemerkt. Ik had wél ervaring met water schoon en helder houden op een natuurlijke manier (ik was bij mijn vorige werk dan ook waterzuiveringsexpert 😉 ) en daarover heb ik 10 Tips voor een heldere, ecologische vijver (zonder pomp) geschreven. De post die je nu voor je ziet heb ik geschreven naar een lezersvraag (bedankt, Tom!). Ik hoop dat je met deze informatie in ieder geval niet dezelfde problemen tegenkomt als ik 🙂
Ik had slechts ruimte voor een kleine ecologische vijver, wat enkele problemen opleverde zoals ik hieronder beschrijf. Het ontwerp van mijn vijver loopt zo: water wordt opgevangen van de garagedaken (niet alleen die van ons is op deze regenpijp aangesloten). Via een overloopje loopt het onder vrij verval naar de helofytenfilters (plantenfilters) toe voor zuivering. Daarna loopt het water onder ons trappetje van de zitkuil door naar een overloopje, waar het de vijver in stroomt. In de vijver zitten twee overloopjes vanwaar het water vertraagd de tuin in loopt.
Het helofytenfilter (waterzuivering)
Hier heb ik helaas geen goede foto van (behalve de bloeiende gele lis) en gezien de winter heeft het ook geen zin er nu een te maken, maar zo veel valt er dan ook niet te zien. Waterzuiveringen zien er meestal nou eenmaal niet spannend uit. Mijn helofytenfilter bestaat uit twee bakken (tijdelijk heb ik opbergbakken gebruikt om de zuivering te testen en ermee te kunnen variëren, nu wil ik overgaan op een permanente vorm). De planten die erin zitten zijn lisdodde, gele lis en kalmoes, alle drie erg goede waterzuiverende planten/helofyten (dat zijn ze eigenlijk dankzij de bacteriën bij hun wortels). Alle drie zuiveren ze net weer even andere combinaties van stoffen uit het water, waardoor juist het mengsel van meerdere soorten zo goed is en in grootschalige helofytenfilters vaak gebruikt wordt. De helofyten wortelen in het substraat. Dit kan letterlijk vijversubstraat zijn, een soort grillig gevormde grindkorrels, of grind, lavastenen etc. Het voordeel van vijversubstraat en lavastenen is dat die meer oppervlakte hebben dankzij de grillige vorm, waardoor er meer ruimte voor bacteriën is om te hechten. Dat is goed, want de bacteriën doen dus uiteindelijk het meeste werk bij het verwijderen van opgeloste verontreinigingen in het water, terwijl het substraat zelf werkt als een zandfilter en onopgeloste stoffen filtert.
Bloeiende gele lis in helofytenfilter naast inlaat vanaf dak.
Er zijn verschillende mogelijkheden om helofytensystemen te koppelen. Ik gebruik er twee: de zogenaamde tidal flow wetland en de horizontal flow wetland, twee van de meest effectieve soorten. Ik kan hele afzonderlijke blogposts schrijven over deze filters, maar laat ik het kort uitleggen: de tidal flow wetland is een helofytenfilter dat een deel van de tijd (bijna) droogstaat, met een zeer variabel waterniveau, vergelijkbaar met een (zoetwater) rivierbedding. In de horizontal flow wetland stroomt het water horizontaal door het substraat, van de ene naar de andere kant, meestal zonder boven het substraat uit te komen. Er is dus in beide gevallen geen sprake van staand water, waarin muggen hun eitjes zouden kunnen afzetten! En bij mijn hele vijverontwerp geldt het waterzuiveringsprincipe: first in = first out, wat wil zeggen dat de stroming zo is dat het water wat het eerste binnen kwam ook weer het eerste eruit kwam. Anders krijg je zogenaamde kortsluitstromen, waarbij een deel van het water lang blijft staan en een deel er vrijwel direct weer uit is, waardoor de zuivering vermindert.
In de praktijk betekent dit het water van bovenaf in de eerste bak stroomt (die volledig bovenop de grond staat), waar het door zwaartekracht naar beneden loopt door het substraat. Onderin, aan de andere kant, zit een buis die deze bak met de tweede bak verbindt, via waar het water verder stroomt. De tweede bak (staat iets dieper in de grond maar niet te diep, zodat het water blijft stromen zonder pomp) heeft aan de overstaande zijde een uitlaat die het water onder de trap door leidt. Doordat het niveau van de overloop bij de vijver op een lager punt is dan het maximale waterniveau van de helofytenfilters stroomt het water de vijver in als die vol beginnen te raken. De overloop staat dan wel weer hoger dan het laagste punt van de bakken, waardoor er toch altijd wat water in de bakken blijft staan.
De overloop van het helofytenfilter naar de vijver in werking.
De vijverconstructie 1
Ik heb van tevoren een hoop gelezen over vijveraanleg, maar dat was een pittige klus wat ik met deze kennis nu heel anders zou aanpakken, vooral omdat het zo’n kleintje was.
Onze eigen vijver heb ik (samen met mijn man) gemaakt van vijverfolie. De restanten (dankzij de vorm moesten we de folie ruim nemen) hebben we in de helofytenfilters en voor andere dingen gebruikt. Er zit een groot moerasdeel (met speciale moerasaarde) aan de vijver vast, zodat ik ook een aantal inheemse moerasplanten kan kweken. De randen en versteviging hebben we gemaakt van de oude grindtegels waarmee de tuin oorspronkelijk vol lag, waarover we zand en anti-worteldoek hebben gelegd om de vijverfolie te beschermen tegen de harde stenen. De folie hebben we ook weer vastgezet met stenen die we ingroeven.. Zandgrond uit de tuin hebben we gebruikt om de vormen te maken.
Het meest moeilijke was stevige niveau’s te maken. Onze kleine vijver is (zonder moeras) 1,5×1,5 m en 90 cm diep, met een laag van 10 cm substraat op de bodem. We wilden niveau’s van -20 cm, het moeras-langs-de-vijverrand (-30 cm als je het substraat meetelt), -40 cm voor lelies (-50 cm dus) en -60 cm voor onderwaterplanten (-70 cm), zoals meestal wordt aangeraden. Naast het laagste niveau van -80 cm natuurlijk, waar een deel van de onderwaterplanten stond. Maar met zo’n klein vijvertje lopen de randen vrij stijl naar beneden, de zanderige bodem maakt stevige constructie moeilijk (alles schuin) en zoveel ruimte is er dan gewoonweg niet. Uiteindelijk werden de niveaus dus -20 en -60, wat genoeg was. Een opstaand randje maken, waarachter het grind bleef liggen, was ook lastiger en heb ik uiteindelijk met een soort cement moeten ‘kleien’ om voor elkaar te krijgen.
Net na de aanleg.
De planten deden we vooral in plantmandjes en enkele mochten loslopen. Aarde werd afgedekt met grind tegen de vissen. Vijverfolie in het gat, deels laten vollopen, wachten (lunchen), folie gladstrijken en vouwen, substraat en planten erin, dan weer een stuk vol laten lopen en vullen. Steeds een deel, zodat je goed kan zien wat je aan het doen bent, want zodra je planten met aarde in het water laat zakken laat een deel van de aarde los en is het water troebel. We legden er de volgende dag meerdere stenen in, vooral die we uit de oude tuin hebben gehaald, zodat dieren er goed in en uit kunnen (meerdere ‘trappetjes’) en zodat vogels erin kunnen badderen. Ik heb een halve emmer water uit een mooi heldere sloot toegevoegd voor bacteriën en beestjes. De overlopen maakte ik met buisjes die onder waterniveau zitten, zodat het verse water vanuit de helofytenfilters niet direct weer via het oppervlak uit de vijver stroomt, maar het water deels ververst wordt en er lichte stroming ontstaat. Het waterniveau is expres wisselend gemaakt zodat de vijver water kan bufferen voor de rest van de tuin (wel 10 cm variatie) en de moerasplanten zijn er dan ook op uitgezocht om dat aan te kunnen. De randen liet ik overgroeien met een kruipplant die van vochtige voeten houdt. In de eerste instantie werkte dit goed en zag het er mooi uit.
Toch niet tevreden
Maar al snel had ik toch een paar problemen met het eerste ontwerp, wat me steeds meer begon te irriteren.
1: Geloof het of niet, maar mijn vijver was veel te helder. Is dat een probleem? Wel als je die verschrikkelijk lelijke vouwen in de vijverfolie kan zien…
2: De niveau’s met grind en stenen waren niet stevig genoeg voor Archimedes, onze grappige maar o zo onhandige pad die alle steentjes naar beneden keilde én de katten die graag uit de vijver drinken… Weg trappetjes, weg mooie randen. Oftewel: ik moest steeds instortingen repareren.
3: Ik wilde meer groen, maar had niet genoeg ruimte (ja, dat is een standaard probleem voor mij).
4: Ik wilde meer verstopplekken voor de dieren in de vijver.
Tja… Véél te helder dus en met instortende randen en stenen…
Vijver constructie 2
Als ik de vijver groener kreeg (groen als in planten hè, niet alg 😉 ), dan kon ik ook het lelijke aanzicht van die vouwen verbergen. Maar het belangrijkste probleem was punt 2: hoe kreeg ik die randen nou stevig, zodat dat mooi bleef én ik er meer planten in kon laten groeien? Ik maakte een plan en na lang puzzelen kwam ik hierop: plantenbakken. Plantenbakken? Jep. Van die simpele lange, grijze, plastic dingen. We haalden er een aantal, boorden er allemaal gaatjes in zodat water er goed in en uit kan en haalden de vijver deels leeg. Wat een dieren kwamen we daarbij tegen trouwens: kokerjuffers, haftenlarven, kevers, waterspinnen, slakjes en nog veel meer van dat soort grappige beestjes. We hebben een bak met water volgegoten en ze tijdelijk daarin gedaan, samen met de planten.
Ik heb enkele omgekeerde potten op de bodem gezet en daarop het -60 niveau gebouwd met de plantenbakken. Daarin deed ik jute (tegen uitspoeling van aarde) en een mix van onderwaterplanten. De bovenkant dekte ik af met grind. Twee lelies kwamen in eigen (grote) plantmandjes, ieder op hun eigen zetel van een omgekeerde pot. Deze tactiek gaf ook direct allemaal mooie plekjes voor dieren om zich in en onder te verstoppen. We lieten de vijver weer verder vol lopen en bouwden het moeras-niveau door potten op het niveau eronder te steunen en daarop én op de eerder gemaakte rand de plantbakken te zetten. Ook die vulde ik zoals de eerdere bakken, met een mix van allerlei moerasplanten. Daarop legden we grind en met stenen bouwden we weer trappetjes, die dit keer wel goed stevig waren. Als het heel droog is, dan komt de rand van de bovenste bakken tevoorschijn, maar meestal staan ze onder water. Afgelopen voorjaar heb ik een deel van de planten er omheen veranderd, dus ik heb geen hele mooie foto van het resultaat, die hoop ik dit jaar te kunnen maken. Ik ben er nu in ieder geval blij mee en heb er geen omkijken meer naar.
Hier zie je bij een lange tijd van droogte de bakken in de vijver staan, deze foto is kort na de aanpassing gemaakt en het groen is dus nog ‘klein’.
De vijver nu in de winter (februari)
Als ik nog eens een (kleine) vijver maak, dan doe ik het toch anders. Ik zou veel meer glooiing gebruiken in plaats van echte niveau’s, waarbij twee kanten recht naar beneden lopen en twee langzaam dieper worden. Dan zou ik ook (bijna) alle planten lekker in de volle grond zetten. Dat zou een hoop werk hebben gescheeld 😉
Update: Naar aanleiding van deze post krijg ik zeer regelmatig vragen van lezers. Veel van de vragen zijn beantwoord onderaan dit stuk en onderaan ‘10 tips voor een heldere, ecologische vijver‘. Maar voor veel vragen is op afstand geen goede diagnose te stellen. Bovendien is hierin inmiddels ontzettend veel tijd gaan zitten omdat ik het moeilijk vind nee te zeggen… Maar omdat dit ook mijn werk is ga ik niet langer op afzonderlijke vragen in. Dus beste lezer: Heb je een vraag over jouw vijver, jouw situatie en staat het antwoord niet in het stuk of in de opmerkingen onder het stuk: schakel dan een plaatselijke expert in. Schakel iemand in om op locatie te kijken en een diagnose te stellen. Niet iemand die naast tegels leggen ook soms vijvers doet, maar iemand die vijvers kent, door en door. Iemand die niet raar opkijkt als je geen pomp wilt bijvoorbeeld :).
Reacties zijn altijd welkom! Voor advies en vragen ben ik professioneel inhuurbaar, of overweeg mijn boek Tuinlogica waarin ik een heel hoofdstuk aan water, inclusief vijvers en helder water, heb gewijd 😉
Leer interactief en op eigen tempo.
33 reacties op “Hoe ik mijn vijver aanlegde”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Wederom bedankt voor dit erg informatieve stukje Iris. 🙂 Ik weet niet of ik ooit aan een vijver toekom (mijn partner is niet echt overtuigd) maar weet zeker waarop te letten als ik toch groen licht krijg. 🙂
Hoi Tom,
Graag gedaan! Het vergt wel wat werk, maar toch raad ik het wel aan. Een vijver trekt wel veel (nuttige) dieren en kan een echt paradijsje zijn om van alles in te ontdekken, alleen daarom is het al leuk.!
Nog een vraagje Iris: heb jij ook visjes in je vijver of wordt je vijver enkel bewoond door ‘natuurlijk’ vijverbewoners?
Hoi Tom,
Ik heb drie vissen in de vijver, vooral omdat het toch leuk is om ze te zien. Maar ik ga nog een aparte blogpost wijden aan hoe ik de vijver beheer, want dat is helemaal mijn ding 😉
Pingback: 10 Tips voor een heldere, ecologische vijver (zonder pomp) | Iris' Garden Ecology
Wat een geweldige blog! Vorig jaar (begin van scheiding), zei ik tegen iedereen:”….. en die vijver van mijn ex, die sloop ik eruit en kunstgras erop” . Voor de winter heb ik enkele salamanders gevangen en in bouwemmer gestopt (met mogelijkheid om er uit te klimmen) en de vijver leeggepompt en het ontmantelen vd vijver zou in het voorjaar doen. Helaas was de vijver weer gevuld met regenwater en vanmiddag keek ik in de vijver, het krioelt van de salamanders, die zitten er al enkele jaren. Vijverpomp van vijver en waterval stond al enkele jaren uit, zodat die salamanders niet vermorzeld worden. Een kikker woont er ook nog in de achterste vijver. En ik zie geregeld vogeltjes op de rand van de vijver badderen. Bovenal genieten, strx in de zomer wegduiken vanwege libelles. Offerte van een hovenier, voor het aanleggen van kunstgras die verscheur ik maar. Helaas neemt de vijver teveel ruimte in. Erachter is een kindergrotje van gemetselde keien. En linksvoor ligt nog een andere vijver en watervalletje. Met weemoed denk ik aan de vele uren die mijn ex besteedde om er iets moois van te maken. Maar nu mijn plan, kindergrotje half eruit slopen. En op heuphoogte een nieuwe vijver aanleggen en salamanders verhuizen, en dan de oude grote vijver ontmantelen. Maar ik ga deze blog nog eens even goed bestuderen. Oja ik had al iets geschreven over onkruid tussen mijn terrastegels. Ik moet nog opzoeken welke onkruid ik heb. Misschien dat ik beter in september dat ga afdekken (plus looppaden) met folie en vilt (afdankertje papierfabriek, duurzaam toch?) bedankt voor je snelle reactie. Oja potje honing om mieren te lokken, goed idee!
Hoi Pauline,
Dank je wel voor je leuke compliment!
Wat super dat je zo veel salamanders hebt en natuurlijk al dat andere dierenleven! Dat scheelt ook weer in het aantal slakken, al die amfibieën snoepen daar graag van (wil ik toevallig binnenkort daar ook een stukje over schrijven). Het klinkt wel als een heel fijne tuin, zo! Je plan klinkt goed. Nog een tip: als je een nieuwe vijver aanlegt, dan is het misschien goed om die ook zo veel mogelijk met regenwater te vullen, de invulling van oude vijvers erin zo veel mogelijk na te doen en het liefst het in ieder geval deels te vullen met het water uit de oude vijvers (dan heb je meer gelijksoortige waterkwaliteit en micro-organismen mix in de nieuwe vijver) zodat de omgeving voor de salamanders zo min mogelijk verandert. Dan heb je de meeste kans dat ze blijven (want het zou jammer zijn als ze dat niet doen). Heel veel succes en plezier ermee!
Wat ontstellend gaaf dit, wat een mooi plan. We gaan een nieuw huis bouwen aan een sloot, en ipv met een lelijke pijp het dakwater op de sloot te lozen denk ik erover iets dergelijks ook te gaan maken.
Wel wat vragen:
-hoe bepaal je ongeveer de inhoud van de helofytenfilters, is dat afhankelijk van het dakoppervlak dat erop gaat lozen of van de grootte van de vijver die erachter komt?
-is het wel vorstbestendig om een kuip met helofyten op de grond te zetten, als het gaat vriezen gaat de boel dan niet kapot? En wat het het hemelwater als de 1e kuip bevroren is?
-wat voor materiaal neem je dan voor zo een kuip, of maak je het filter ook van vijverfolie?
Ik ga zelf een hoop nadenken en plannen. Het zal allemaal wel een jaartje duren voordat het huis er staat, en dan nog zeker wel een jaar voordat het wat wordt met de tuin, maar heb er wel zin in. Jouw blog geeft een heleboel ideeen voor wat ik met de tuin wil aanvangen (weinig werk, veel verschillend leven, hoop spontane groei).
Oef, het lukt me niet antwoord te geven op jouw vragen zonder daar een heel werkstuk van te maken 😉 Ik zet het op mijn lijstje met onderwerpen, ik zal er eens een blogpost aan wijden want dat is vrij complex om zo even uit te leggen.
Ik begrijp dat dat nogal wat tekst zal zijn, en ik zoek en prakkiseer wel wat verder, heb de tijd. Dat is maar goed ook, want enthousiast worden van zo een prachtig stuk is 1 ding, maar het uitvoeren zal voorbereiding en volharding vergen. Misschien dat ik je nog eens benader via je bedrijfje. Succes in elk geval
Oef, sorry voor de late reactie…ik zie (per toeval) dat jouw reactie in de spamfolder was verdwenen. Vraag me niet waarom…
Ja, je moet inderdaad wel even doorzetten met zon vijver graven. Maar het is zeker de moeite waard 🙂
Heel veel succes 🙂
Pingback: De aanpak van mijn regenwater-plantenfilter | Iris' Garden Ecology
Hoi, ik heb je blog met veel interesse gelezen en ga een ecologische vijver aanleggen volgens jouw concept. Ik had nog enkele vragen
Kun je de verschillende lagen van de helofytenfilter even doorgeven.
Kun je ook een voorgevormde kuip gebruiken voor de vijver?
Heb je altijd 2 helofytenfilters nodig of is 1 voldoende?
Hoi Michiel,
Wat leuk dat je ook een ecologische vijver wilt aanleggen. Ik heb in mijn filter maar 2 lagen zitten, lavasteen en planten. Meer niet :). En je kunt inderdaad een voorgevormde kuip gebruiken, alleen zijn die vaak niet zo diep. Terwijl een diepste diepte van ca. 1m toch wel fijn is. Ik raad het wel aan om zelf de vijver te vormen, want dan eb je meer controle over de verschillende lagen. 1 Heleofietenfilter kan ook volstaan, als je er maar voor zorgt dat het water daarin lang genoeg gebuffert wordt zodat het gezuiverd kan worden.
Beste Iris,
Wellicht een vreemde vraag maar waarom laat je het regenwater niet ongefilterd de vijver inlopen? Zoveel vuil zit er toch niet in?
Groet, Pieter
Hoi Pieter, die vraag krijg ik vaker. Maar juist in dit regenwater verwacht ik wel het een en ander. Denk aan vogelpoep en bladafval of mossen. Het filter haalt de vaste stoffen en opgeloste organische stoffen eruit, plus het vormt een buffer tegen micro-organismen die in de vijver kwaad zouden kunnen. Als het om een schuin dak zou gaan dan is de eerste flush zwaarverontreinigd en als je die afvangt zou je de rest in principe ongezuiverd kunnen gebruiken. Maar het gaat juist om een plat (grind)dak, waarop het water langzaam stroomt en vervuilingen blijven hangen. Bovendien vertrouw ik het dakmateriaal niet helemaal op toxiciteit en ook daarvoor geeft het filter een buffer.
Pingback: Een stappenplan voor het omgaan met droogte in de tuin -
Mooi stukje. Ik ben echter meer opeoek naar meer info over de beste opbouw van een helofyten filter bij een zwemvijver. Kan je me daar ook meer info over bezorgen?
Thx Dirk
Hoi Dirk, over welk gedeelte heb je het dan? De schakeling (bijvoorbeeld horizontal flow of tidal flow, dus de wijze waarop het water door het filter loopt), de constructie, de materialen die het filter vormen of de planten die je kunt gebruiken?
Hoi Iris
Waar ik vooral meer info over zoek is over de ideale flow enzo.
Ik heb nu bij de zwemvijver van 8 op 5.5 en 1.5 diep een filterbak van 5.5 op 2.8 en 1.25 m diep.
Deze bak is opgebouwd met onderkant een holle ruimte van 15 cm en daarop een laag lava van 80 cm. Ik pomp op 2 plaatsen het water onder de lava zodat het er kan doorkaan en dan bovenkant staat het water 10 cm hoger dan de lava en loopt zo over in de vijver terug.
Vorige zomer heel veellast van zweefalg. en de gele lis wil niet groeien.
nu had ik eens als test water met kalk gemengd en dit in de skimmer vn de vijver gedaan. wat zie ik dan dat het water eigenlijk gewoon op de plaats waar ik het inpomp recht omhoog komt en zo over de lava naar de waterval gaat. Heb dus het gevoel dat het water niet wordt verdeeld onder de lava en eigenlijk niet echt wordt gefilterd.
Ik heb ook het gevoel dat de upflow niet ideaal is zeker met een vijver met weinig vervuiling (15 goudvisjes) e dat ik het mss beter omdraai. Dit is met een kleine aanpassing te doen. ik heb nu in het midden van de filter een buis van 500 mm zitten die begint in de holle ruimte tot boven water niveau. Deze zou ik kunnen gebruiken om het water terug omhoog te laten komen en dan verbeninden met de waterval.
Wat is jou idee? Zou het ook niet beter zijn om de lava te leggen tot gelijk het water niveau?
Alvast bedankt
Hoi Dirk,
Het is lastig inschatten vanaf een computer, maar als ik je verhaal zo lees denk ik aan twee dingen: het lavabed zou het beste boven de wateroppervlakte uitkomen, zoals je zelf al hebt bedacht, en daarnaast dat de snelheid waarmee het water door het systeem gaat (de verblijftijd) te hoog is. Dat het gelijk naar de bovenkant doorstroomt (kortsluit-stroming) is funest, maar als je dat opgelost hebt en de zuivering is nog steeds niet optimaal, dan kun je deze verder verbeteren door water langzamer het filter in te pompen. Helofytenfilters verwijderen meer naarmate het water langer in het bed aanwezig blijft. Het lavabed vullen tot de bovenkant van het water is een goede eerste stap m.i., maar lost het probleem van te korte verblijftijd en/dankzij kortsluit-stroming niet volledig op. Waarschijnlijk is de gele lis nog niet aangeslagen omdat deze nu te weinig voedingsstoffen krijgt en zich moeilijk een sliblaag kan vormen waar het water te snel door het filter trekt.
Omdraaien van het systeem, zodat je een downflow hebt in plaats van een upflow, raad ik sowieso aan omdat het water op die manier van een aerobe (zuurstofrijke) naar anaerobe (in dit geval zuurstofarme tot loze) omgeving stroomt. Bijvoorbeeld voor de afbraak van ammonium zijn eerst zuurstofrijke en daarna zuurstofarme omstandigheden nodig (NH4 -> NO2 -> NO3 -> N2 (gas)). Een wisseling tussen de twee is nog beter, dus als het water meerdere keren bovenaan begint en naar beneden zakt. Als het maar een lange verblijftijd heeft, want juist de bacteriën die voor de ammonium naar nitriet/nitraat (NO2/NO3) omzetting zorgen groeien erg langzaam. Als je daarna af en toe die flow kan omdraaien voorkom je verstopping van het bed, dus zeg standaard downflow en dan eens in de paar maanden/eens per jaar een upflow door het bed draaien. Mocht je nou zien dat het water bij downflow nog steeds snel omhoog komt door het bed heen, dan zou je (afhankelijk van of dat kan in je situatie) enkele schotten kunnen inbrengen, zodat het water eerst omhoog dwingt, dan weer omlaag, dan uiteindelijk omhoog richting de waterval (of nog een keer extra of een keer extra recirculeren i.v.m. aeroob/anaeroob). First in = first out is de situatie waar je naartoe wilt.
Ik hoop dat je hiermee geholpen bent, succes met uitproberen.
Hoi Iris
Ik heb vandaag de flow omgedraaid. nu heb ik dus downflow gemaakt ervan.
Nu moet ik nog lava bijhalen want staat nog een 10 cm water boven de lava. Ik heb wel nog maar 1 pomp kunnen aanpassen naar downflow de andere leiding is te moeilijk . Dus nu draaid de vijver op 1 pomp van 16000 liter per uur dus zal nette iets van een 14 000 liter overhouden. met een inhoud van 65000 liter is dat dus ongeveer 1 keer per 5 uur dat het water door de filter gaat.
Nu de lisse nog uitdoen en dan lava bij en dan de lissen terug zetten. Welke planten zijn nog aan te raden?
Dirk
De beste waterzuiverende planten zijn over het algemeen riet, lisdodde en gele lis. Maar rietwortels doorboren alles. Lisdodde kan er ook wat van, alleen als je vijver van EPDM is (wat licht elastisch is) dan gaat dat meestal goed. Alternatieven zijn kalmoes, beekpunge of gewone waternavel. Eventueel kun je ook drijfmanden met een variatie aan moerasplanten inzetten.
Hoi Iris, kun je vertellen hoe je de verbingenen tussen de bakken van het helofietenfilter en de drainagebuisjes van de vijver zo maakt dat het geheel waterdicht blijft? Ik heb vrij zanderige grond, dus als er ergens een lek is ben ik bang dat het filter binnen de kortste keren helemaal leeg loopt.
Hoi Linda, bij een vijverspecialist kun je speciale koppelstukken halen om de bakken te koppelen. En de overloop naar de vijver is heel makkelijk, die gaat bij nok over de rand.
Hoi Iris,
Zelf durf ik bijna geen stenen in mijn vijver te leggen( ivm lekkage). Bij jou ziet er zo prachtig uit! Liggen de stenen in jouw vijver op de folie?
Vriendelijke groeten Janine
Ga voor Epdm. Wanneer je een dikkere epdm neemt is het folie sterk en vooral flexibel genoeg om weerstand te bieden tegen stenen en de wortels van de paar beruchte waterplanten.
In mijn vijver liggen de stenen inderdaad op de folie.
Hai Iris, je schrijft heel toegankelijk en gebruikt eenvoudige middelen, ik heb veel aan dit stukje over helefytenfilter en vijver. Ik ben bezig zoiets mee vorm te geven in een bos in Brabant. Ik heb 1 vraagje: ik snap de trap niet na de horizontale flow wetland. Is dit puur een gebiedje met hoogteverschil, zodat water goed afstroomt naar de vijver? Dank je wel voor je reactie en ook veel groetjes van Muriël ( oud cursist van de pc tuin Haarlem:)
Hoi Muriël, grappig om je hier te ‘zien’! Ja, het gaat er gewoon om dat water afstroomt naar de vijver. Trappetje is zodat wij er overheen kunnen 🙂
Hoi Iris,
heb jij EPDM of PVC gebruikt? ik heb momenteel een voorgevormde vijver, maar vind het niet mooi dat je de lelijke plastic randen ziet. en die krijg je niet weggewerkt omdat het moerasplantendeel maar 15 cm breed is. dus ik wil de vijver of eruit gooien of lager ingraven en dan vijverfolie op de randen plakken en een soort moeras eromheen maken. Nu kost EPDM 300-400 euro, en voor PVC ben ik met maximaal 50 euro klaar. Welk materiaal heb jij gebruikt? Misschien helpt mij dat in mijn keuze van materiaal.
Greoten van Bianca
Hoi Bianca,
Ik heb EPDM gebruikt. Het is duurder maar gaat wel langer mee en scheurt niet snel (het is flexibel). Succes!
Beste,
Ik heb een vijver met koi en via een vijverpomp en zelf gemaakte overloop door gele lissen terug in de vijver .
Doch deze is vol slip en bij stilleggen van de pomp bv uitkuisen en terug opstarten komt al dat vuil slib terug in de vijver .
Beetje terug troebel water dat moet gefilterd worden .
Is er een andere methode van filtering of is dit normaal .
Mvg
Met veel koi is dat normaal, plus ze eten waterplanten waardoor je geen zuurstofplanten kunt toepassen behalve in een afgezonderd deel, maar ik neem aan dat waar jouw water naar overloopt met de gele lissen daar niet diep genoeg voor is. Het is ook normaal dat als het slib op de bodem overhoop gehaald wordt, al het voedsel dat erin opgeslagen zat weer vrijkomt in het water.