Bijzondere eetbare planten: rankspinazie
Na meerdere keren oogsten loopt hij gewoon weer uit
Rankspinazie is een van mijn favoriete eetbare planten (oké, ik heb veel favorieten, maar dit is er zeker één).
Volgroeid blad
Moest ik nog moeilijk doen om zaden te bemachtigen (toen had alleen de website All Seeds Europe ze in Nederland), nu is de plant met een heuse opmars bezig en zie ik de zaden op veel plekken voorbij komen. Geheel terecht wat mij betreft. De jonge bladeren zijn zacht van smaak en erg lekker om in plaats van sla of spinazie te gebruiken. Het lastige is alleen dat rankspinazie een koudekiemer is. Daar heb ik geen geduld voor, maar ik wilde de plant zo graag. Dus na veel en lang gerommel met bakjes binnen, de koelkast, de winter buiten (toen lag er nog sneeuw) en maar wachten op het voorjaar, was ik teleurgesteld over het resultaat: het lukte maar enkele plantjes te kiemen. En na een weekje droge hitte had ik er nog maar één. Ik probeerde het nog een laatste keer. Eerst liet ik de zaden binnen in een potje op kamertemperatuur wellen, daarna zou ik ze zaaien en buiten zetten, hopend op vorst (fingers crossed). Eerlijk gezegd vergat ik ze een beetje, ik zou ze 24 uur laten wellen maar een week later stonden ze er nog… Maar toen zag ik iets waar ik heel blij van werd: de zaadjes waren aan het kiemen! Snel gezaaid en buiten gezet, en ja hoor, mijn hele zaaibed was één groen tapijt. Ik verspeende ze, maar had niet eens genoeg bakjes voor zoveel zaailingen. Het eerste jaar lieten ze erg op zich wachten met groeien, maar het tweede jaar had ik al een aardige opbrengst en inmiddels kunnen we ervan blijven eten. Al het gedoe was het waard!
Rankspinazie (Hablitzia tamnoides) is een meerjarige klimplant uit de ganzenvoetfamilie (Chenopodiaceae). Hij heeft langwerpige, hartvormige bladeren en klimt als een kurkentrekker met meerdere ranken omhoog. In de zomer krijgt hij pluimen van kleine, gele bloemen. De zaden zijn heel erg fijn, rond, zwart en glanzend. De plant kan in zon en schaduw, het enige verschil is dat hij sneller groeit en in het voorjaar eerder start als hij warmer staat. Hij kan ook goed tegen kou en weinig zon; in Scandinavië kweken ze hem al langer. ’s Winters sterft de plant bovengronds af en loopt dan in het voorjaar weer uit. Wat de bodem betreft kan ik alleen mijn eigen ervaring delen: bij mij op zandgrond met een flinke laag compost doet hij het geweldig.
Ranken rond elkaar gevlochten
Mijn kweektips:
- Om de zaden te kiemen wordt een koudebehandeling aangeraden (zaaien in vochtige aarde, dan in koelkast voor circa 4 weken (of buiten als het vriest) en daarna laten kiemen op een warmere plaats).
- Maar voor degene die (net als ik) het geduld niet hebben voor koudebehandeling: 4 dagen wellen in water op kamertemperatuur, dan buiten zaaien (liefst voorjaar) geeft een enorm goed resultaat en het is me op die manier nog niet één keer mislukt (zelfs bij ouder zaad niet).
- Oogsten kan het beste vanaf het tweede jaar (met mate), zodat de plant veel energie op kan bouwen. De jaren daarna naar behoefte.
- Oogst de bladeren als ze jong en zacht zijn, vóór de bloei, dan zijn ze het lekkerste.
- Door steeds te oogsten en de bloei-aren weg te knippen kun je lang blijven oogsten, van het voorjaar tot ver in de zomer.
- De plant krijgt uiteindelijk lange ranken (meerdere meters) en steeds meer ranken vanuit de voet, dus wees voorbereid dat het een grote plant wordt.
- Rankspinazie kan wel makkelijk worden teruggesnoeid en als er vanaf het voorjaar geoogst wordt krijgt hij minder kans lange ranken te maken dat jaar.
- De ranken kruipen vanzelf omhoog langs bamboestokken en klimconstructies van een soortgelijke dikte. Ze hoeven dan maar één keer te worden aangebonden.
- Rankspinazie heeft weinig last van plagen, alleen slakken eten er wel eens van. Mijn ervaring is dat de plant er weinig last van heeft en sneller groeit dan dat ze kunnen eten, maar mogelijk is het wel lastig als er al erg veel slakkenvraat ter plaatse is.
- De plant heeft goede bemesting nodig, vooral stikstof voor de bladvorming. Een flinke laag compost doet het goed, eventueel wat gedroogde koemest of het bladafval van stikstoffixerende planten in de buurt.
- Gebruik in plaats van sla of spinazie: bijvoorbeeld in salades, als gekookte groente (met/zonder kruiden), in soep, hartige gerechten, op de pizza etc.
Rank met bloemknoppen in bladoksels
Leer interactief en op eigen tempo.
11 reacties op “Bijzondere eetbare planten: rankspinazie”
Geef een reactie
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Bedrijfspagina:
Bedankt voor alle info. Ga het hier zeker proberen!
Pingback: Planten zaaien voor het voedselbos | PCH blog
Ik ben ook niet zo geduldig en heb vandaag twee exemplaren gekocht bij MergenMerz tijdens de Velt eco-tuindagen. Je informatie komt dus goed van pas!
Pingback: 12x Eetbare klimplanten (meerjarig) | Iris' Garden Ecology
Beste Iris
Verkoop je zaad van deze spinazie?
Bedankt,
Mijanou
Hallo Mijanou,
Ik verkoop helaas zelf geen zaden, maar ik verwijs je graag door naar waar ik ze vandaan heb (staat ook gelinkt in het stukje): https://www.allseeds.eu/hablitzia-tamnoides
Dank je wel, jou methode om de zaden in water te laten staan werkte voor mij ook beter dan de koude methode.
Leuk om te horen dat het bij jou ook werkt!
Bedankt voor je verhaal iris en voor je blog! Ik ga de HT dit jaar voor het eerst proberen. Omdat ik nieuwsgierig ben naar de verschillen probeer ik beide methodes. Hetty
Ik ben ook niet zo’n geduldig type dus vroeg mij af of het misschien nog sneller gaat als je de zaden in water in de koelkast laat kiemen. Heb je daar misschien ook ervaring mee of was het enkel op water zetten voldoende? Ik ben benieuwd.
Ik heb ze ook wel eerst binnen laten weken op kamertemperatuur (zo’n 2 dagen) en dan in de koelkast voor 4 weken. Daarna in een warm raamkozijn. Heel langzaam kwamen er kiemplantjes op maar het zijn hele trage groeiers. Vanuit luiheid vind ik het makkelijker ze op kamertemperatuur voor te weken en ze dan in de winter in potjes in de tuin te zaaien; sneller (noch langzamer) gaat het niet maar het heeft mijn aandacht daar niet nodig 😉