Iris' Garden Ecology

Blog. Want een betere wereld begint in de eigen tuin!

Eetbare bodembedekkers

Uitgelicht bodembedekkers eetbaarBodembedekkers zijn een must in de border, maar waarom niet meteen kiezen voor (inheemse) eetbare soorten? Tijd voor een lijstje!

De natuur houdt niet van kale aarde. Kijk maar eens goed naar braakliggende grond of het vers geschoffelde plekje in het plantenperk: binnen no-time is het gekoloniseerd door vele jonge plantjes. En iedere keer dat de aarde verstoord wordt, gebeurt het weer. Waarom blijven we toch zo ploeteren om de kale aarde tussen onze planten in de border te kunnen zien?

De bodem bedekken met bodembedekkers is veel handiger. Ze schermen de bodem af van harde regen, direct zonlicht en wind. Dat is fijn, want dat voorkomt bodemerosie, uitdroging en verlies van voedingsstoffen. Bedekken verhoogt het organisch gehalte in de bodem en versterkt een gezond bodemleven. Ook niet onbelangrijk: door bodembedekkers krijgen onkruiden véél minder kans. En met een slim gekozen bodembedekker kunt u extra genieten van bloemen. Maar er zijn ook veel eetbare bodembedekkers. Hier een lijstje van mijn favorieten:

 Bosaardbei

Bosaardbei

De bosaardbei (Fragaria vesca) is het wilde neefje van de aardbei uit de supermarkt. De vruchtjes zijn kleiner maar wel smaakbommetjes, net snoepjes! Ze zijn inheems en ondanks de naam groeien ze meer in struweel dan in echt bos. De bosaardbei groeit goed in halfschaduw onder struiken en (fruit)bomen, in voedselrijke grond. Pas wel op dat het daadwerkelijk de eetbare F. vesca is en niet de schijnaardbei (gele bloemen en grotere vruchten met wit vruchtvlees en volledig smaakloos).

Daslook

Daslook (Allium ursinum) laat zich bovengronds zien in het voorjaar, als de bomen hun blad nog niet ontvouwen hebben. Het blad en de bloemen van daslook hebben een sterke uiengeur en -smaak en zijn goed te gebruiken in hartige gerechten, salade, soep en saus. De inheemse plant groeit vaak onder bomen in voedselrijke, niet te droge grond en spreidt zich daar snel uit tot een grote groep. Laat maar lekker spreiden, des te meer bloemen en groente in het voorjaar! Haal hem niet in de war met lelietje-der-dalen of salomonszegel, beide zijn giftig!

 daslook
 Dovenetel

Dovenetel

De bloemen van dovenetel (Lamium) zijn eetbaar. Leuk voor in de salade of als garnering. Een groepje dovenetels is geweldig onder bomen en struiken: ze doen het goed in de schaduw, zelfs als het wat droger is, bloeien ook dan en trekken met hun zoete bloemen veel bestuivende insecten. Het groen wordt ook gebruikt door lieverheersbeestjes om zich te verschuilen.

Eetbare klokjes

Klokjes (Campanula) staan in veel tuinen, logisch want ze vormen een mooi tapijt, bloeien lang en uitbundig en zijn voor veel gronden geschikt. Wat de meeste mensen niet weten is dat ze vaak ook eetbaar zijn. Vooral de bloemen zijn in veel gevallen eetbaar: net als dovenetel leuk voor in de salade of als garnering. Deze soorten Campanula hebben eetbare bloemen: C. glomerata (kluwenklokje), C. rapunculoides (akkerklokje), C. cochleariifolia, C. versicolor, C. fenestrellata, C. punctata, C. takesimana en C. porscharsyana.

 Campanula
 Tijm

Tijm

Voor drogere plekken in de zon is tijm (Thymus) een prachtige plant. Goed te gebruiken bij het kruiden van Italiaanse gerechten, hartige gerechten, soep, saus, in de thee… Mijn favoriet is kruiptijm (T. serpyllum), die ik graag in stroken langs de rand van bestrating gebruik. De bloei van deze soort is ook prachtig: afhankelijk van welke soort kruiptijm (de namen worden in tuincentra nogal eens verward) bloeit tijm als een lichtroze tot felroze tapijt.

Mitsuba

Mitsuba (Cryptotaenia japonica) is een prachtige plant met felgroene of rode scheuten en bladeren (dit hangt af van de variëteit). En het mooie is: deze groeit goed in de schaduw. De bladeren en scheuten van de plant smaken naar peterselie en kunnen dus als zodanig worden toegepast. Maar het voordeel ten opzichte van peterselie is: mitsuba is meerjarig.

 mitsuba
 Aardaker

Aardaker

Aardaker (Lathyrus tuberosus). Ik vind dit zelf een prachtige plant: een beetje wild qua groei en met prachtige, bijna mini-orchidee-achtige felroze bloemen. Hij groeit van nature op de bosrand en in wat ruigere velden. De bovengrondse delen zijn giftig maar de wortelknolletjes die de plant produceert worden van oudsher gegeten. En heel mooi: de plant leeft in symbiose met stikstoffixerende bacteriën, wat betekent dat de plant zelf de grond bemest. Zet de plant in grond die u niet veel bemest op een plaatsje in de zon.

Lavendel

Lavendel (Lavandula) is eigenlijk een struik, maar vormt wel mooie dichte pollen waardoor ze wel functioneren als bodembedekker. De bladeren en bloemen zijn te gebruiken voor geurzakjes, boeketten en in gerechten, maar ik gebruik ze het liefste in de thee. Lavendel is niet heel veeleisend wat betreft standplaats, zolang er maar veel zon staat. Ik gebruik ze graag als rand rond mijn borders. Hou er wel rekening mee dat de struik zo’n 30-50 cm breed en hoog (zonder bloei-aren) wordt, iets dat je niet snel zou zeggen als je de kleine jonge plantjes ziet.

 Lavendel
 hondsdraf

Hondsdraf

Hondsdraf (Glechoma hederacea) is inheems en groeit van nature in de bossen, bosrand en op vochtiger plekken, in schaduw en halfschaduw. Hij groeit snel en woekert via zijn worteluitlopers, maar aangezien de plant eetbaar is vind ik meer alleen maar beter. Bovendien maakt dat de plant makkelijk te stekken. De bladeren zijn eetbaar en worden gebruikt in salades, op brood en in soepen en hartige gerechten. Ze hebben wel een sterke smaak dus gebruik met mate. De smaak is beter bij een plant in de schaduw dan van eentje die veel zon krijgt.

Munt

Van munt (Mentha) zijn er veel verschillende soorten beschikbaar. De meeste soorten zijn prima bodembedekkers met het grote voordeel dat ze ook goed groeien en bloeien in de schaduw. Woekeren doen ze wel graag via gluiperige lange uitlopers. De bladeren hebben die heerlijke herkenbare munt-smaak, afhankelijk van de soort in zachtere en sterkere vorm en eventueel in combinatie met andere smaken (denk bijvoorbeeld aan banaan en citroen). Ruik en proef ze vooral, ze zijn verrassend lekker.

 munt

En deze wil ik graag nog gaan uittesten (maar ik heb er zelf geen ruimte voor… 😦 ):

  • Bospinda (eenjarig maar ‘zaait’ zichzelf uit)
  • Look-zonder-look (tweejarig: eerste jaar blad, tweede jaar bloei)
  • Noorse braam (heeft eetbare vruchten)

Begin meteen met groeien!

Leer interactief en op eigen tempo.

8 reacties op “Eetbare bodembedekkers

  1. buitenskamers
    30 januari 2015

    Dit is op Eetbaar Schiedam herblogden reageerde:
    Eetbare bodembedekkers. Lekker en nuttig.

  2. MusefulMornings
    24 september 2015

    Wat leuk dat u zelf de plaatjes erbij hebt getekend!

  3. Pingback: Eetbare bodembedekkers (deel 2) | Iris' Garden Ecology

  4. tineke
    21 augustus 2016

    Geweldig de info over eetbare (bodembedekkende) kruiden, graag nog meer info tzt.

  5. Pingback: Eetbare siertuin: niet alleen fruit en kruiden! | Iris' Garden Ecology

  6. Petra
    1 mei 2022

    Bij mij rukt het penningkruid op. Prima bodembedekker. Ondertussen komt het in de buurt van de plek met de zelfzaaiers (Nigella en dergelijk klein spul). Moet ik hiervoor een stukje grond vrijhouden of kunnen ze het samen oplossen?

    • Iris Veltman
      5 mei 2022

      Je kan het beste een stukje vrijhouden, want die zelfzaaiers verdwijnen anders uiteindelijk. Leuk, penningkruid!

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.

%d bloggers liken dit: