Rond deze tijd van het jaar heb ik altijd hetzelfde probleem. Ik heb twee mooie grote ramen op het zuidoosten en die wil ik graag zo efficiënt mogelijk benutten. Oftewel: nog meer plek voor eetbare planten. En dan het liefst meerjarige planten die snel te oogsten zijn én echt het hele jaar binnen kunnen blijven (mijn terrassen staan ’s zomers al vol potten met niet-winterharde planten…). Maar ja, wat dan?
Kruiden leveren snel op, dus misschien is dat wat. Ik heb wel vaker binnen planten gekweekt en weet inmiddels dat het het makkelijkste is planten te zoeken die het naar hun zin hebben in een droog en warm klimaat. Die hebben ook niet veel verzorging nodig, helemaal makkelijk. Denk hierbij bijvoorbeeld aan mediterraanse planten: tijm, oregano, rozemarijn, hysop, kerrieplant, salie enzo. Rozemarijn doet het altijd erg goed, zelfs in mijn vorige huis. Daar stonden de plantjes in potten op een vensterbank op het zuiden én boven de verwarming en nog deden ze het goed. Rozemarijn ziet er ook nog eens leuk uit en heeft ook niet snel last van bladluis -iets dat veel andere eetbare planten binnen vaak wel krijgen. Maar ik heb buiten in mijn tuin al twee mooie grote rozemarijnstruiken en die doen het zo goed, dat ik het niet zo nuttig vind ze ook nog binnen te kweken… En dat geldt voor de andere bovengenoemde planten ook.
Bieslook, Chinese bieslook, munt en lavas doen het binnen prima, maar ik heb ze al overvloedig in de tuin. Laurier wil ik niet meer, want deze gaat vaak plakken en dan komt alles onder te zitten. Franse dragon en citroengras zijn ook wel leuk, maar ik kook er niet vaak mee. Maar misschien probeer ik wel dropplant of bergbonenkruid (de meerjarige bonenkruid-soort). Beide heb ik in mijn tuin maar daarvan wil ik best nog wat meer. Niet-winterharde lavendel is ook een idee, dan kan ik zelfs in de winter van verse lavendel in de thee genieten.
En dan zijn er de (wat meer) tropische soorten. Stevia en citroenverbena wil ik wel eens proberen te kweken, ik ben gek op deze planten maar zette ze voorheen ’s zomers buiten. Ik ben benieuwd hoe ze het binnen zouden doen. Ik heb het geduld niet voor gember: een stuk begraven en wachten tot deze groot genoeg is (als dat al lukt) om delen te oogsten, nee dank je. Wel een leuk alternatief is Japanse gember, een niet-winterharde plant waarvan je het blad oogst. Ze zijn wel wat prijzig, maar als je graag verse gember gebruikt zoals ik is het toch een nuttig plantje. Ik heb er eentje en dusver doet deze het prima, maar ik weet niet hoe de plant het binnen vindt. Dat ga ik maar eens uitproberen, denk ik.
Het liefste zou ik mijn kamers vól zetten met groente en fruit. Het probleem is alleen dat de meeste van deze planten direct zonlicht willen en bovendien bestoven moeten worden. Citrussen zijn leuk, maar moeten dus naar buiten om bestoven te worden óf ik moet het zelf doen met een kwastje. En voor dat laatste heb ik dus echt geen geduld. Sommige planten bestuiven zichzelf zonder dat er een insect aan te pas komt, maar de opbrengst is veel beter buiten. Dat geldt onder andere voor tomaten (niet meerjarig maar moest ze toch even noemen. Een plant die wel zou kunnen is de vijg, maar dit is wel een plant die begoten moet worden met regenwater en bovendien… hij staat weer in mijn tuin. Bíjna jammer dat ik een tuin heb, dat maakt het zo moeilijk om te bedenken wat ik binnen ga kweken. De pindaplant wil ik ook graag eens proberen (de bloemen boren zich in de grond en maken dan ondergronds de pinda’s), maar weer zit ik dan met bestuiving. Verder zijn slasoorten redelijk makkelijk, maar binnenshuis schieten ze sneller door en hebben ze vaak last van bladluis. Wat ik misschien wel kan kweken is een dwergbananenplant: die schijnen niet zo moeilijk te zijn en hebben geen bestuivers nodig.
Dit wil ik erg graag proberen. Ik vind tuinkers heerlijk op brood of in salade, er zitten veel nuttige voedingsstoffen in en het snelle oogsten staat natuurlijk hoog op mijn verlanglijstje. Het hoeft niet eens in mijn zonnige vensterbanken, een donkerdere plek zoals mijn keuken is ook goed. Geweldig! Er is alleen wel één probleem, want hoe? Ik heb het al eens met watjes geprobeerd en kan mijn ervaring omschrijven met een combinatie van twee woorden, namelijk: ‘geen’ en ‘aanrader’. Het probleem is dat het water niet goed af te gieten is en dat het dan (vreselijk) gaat stinken. Ik heb wel goede verhalen gehoord over het los kweken in glazen potten (zonder watten of ander groeimedium) met over de opening een stuk jute of schone nylonkous gespannen. Dagelijks water erin gieten, uurtje laten weken en weer afgieten. De jute werkt dan als vergiet. Ik ben druk bezig glazen potten te sparen en ik weet al welke soorten ik ga proberen: broccoli, een paar koolsoorten, tuinkers, mosterdzaad, radijs, snijbiet, biet, basilicum, dille en rucola…
Voor mij was er niet zó veel keuze, vooral omdat ik de meeste planten al buiten kweek en het niet zo nuttig vind om dat ook nog binnen te doen. Maar ik hoop wel dat ik u op ideeën heb kunnen brengen met mijn zoektocht.
Wat ik ga kweken? Toch maar weer een poging met kiemgroenten wagen. Wordt vervolgt. En wat kruiden betreft ga ik zeker mijn stevia, citroenverbena en Japanse gember eens binnen proberen te kweken. Als ze lelijk worden, dan kan ik ze altijd nog buiten zetten. Niet-winterharde lavendel ga ik ook proberen. En toch ook maar Franse dragon, bergbonenkruid, kerrieplant en citroengras… En heel misschien een bananenplant.
Voor de mensen die moeite hebben met watergeven: zet de plant in een bak met drainagegaten in een iets grotere bak. Let er bij het watergeven op dat onderin de bak een laagje van maximaal 2 cm komt te staan. Geef bij de volgende beurt alleen de planten water waarbij er helemaal geen water meer in de grotere pot staat. Werkt ook goed bij orchideeën, trouwens.
Ik ben Iris Veltman. Ik heb HBO Milieukunde gestudeerd en daarna gewerkt als procestechnoloog bij een bedrijf dat van afvalproducten nuttige producten maakt (o.a. compost en biogas). Nu ben ik bezig met mijn eigen bedrijf: Iris' Garden Ecology. Mijn doel is mensen te laten zien dat de natuur in de tuin niet bestreden hoeft te worden.