Infiltratievijver (semi-permanente vijver)

Als je vaak met sompige voeten door de tuin loopt (door zware grond waar water slecht in wegloopt of een hoge waterstand) dan kan een vijver graven een oplossing zijn!

__________

Pssst! Op 17 maart 2023 is mijn boek uitgekomen – Tuinlogica: de natuur in je voordeel gebruiken met permacultuur! Daar zitten verschillende vijvers in inclusief stappenplannen voor hoe je ze opbouwt en helder houdt. Ga naar Vonk Uitgevers voor meer informatie en om te bestellen, of kijk op groeneboekenshop.nl of bol.com.

__________

Waarom helpt het?

Het idee lijkt op een wadi, maar ik maakt onderscheid omdat wadi’s vaak grasbegroeiing hebben. Het lijkt ook wat op een regentuin, alleen staat een infiltratievijver vaker (of permanent) blank en heb je dus met andere planten te maken.

Een infiltratievijver is dus een vijver zónder folie of bak, waar je overtollig water verzameld. Afhankelijk van de tuin staan sommige infiltratievijvers deeltijd leeg; andere hebben altijd ten minste een beetje water staan. Graaf hem op het laagste punt en water loopt er automatisch naartoe. Als je met zware grond te maken hebt waardoor water moeilijk wegsijpelt, dan is dit een oplossing. Het volume aan water blijft hetzelfde als toen je natte voeten had, maar wordt nu in de diepte opgeslagen in plaats van als een pannenkoek over het oppervlak van je tuin. Ondergronds vult het de waterbel aan, waaruit water omhoog gezogen wordt op het moment dat de bovenlaag verdroogd.

Voor snel verzadigde bodems (bijvoorbeeld met een hoge grondwaterstand) werkt het ook. Bij verzadiging is de waterdruk in die bodem groot. Omdat water de weg van de minste weerstand kiest stroomt het naar de vijver (lage waterdruk) tot het niveau in beiden ongeveer gelijk is. Zo kun je een zeer vochtige bodem ontwateren en tóch infiltreren.

Planten

Hierboven heb ik engelwortel (Angelica soorten), kalmoes (Acorus calamus), gele lis (Iris pseudacorus), watermunt (Mentha aquatica) en lisdodde (Typha soorten) getekend. Die laatste moet je overigens niet in een vijver met folie of bak zetten, want de wortels prikken het lek – daar hoef je bij een infiltratievijver niet bang voor te zijn. Voor een infiltratievijver zoek je planten die in moerassen of dicht langs het water aan de slootkant groeien. Waterzuiveraars (helofyten) zoals de gele lis, lisdodde en kalmoes hierboven, houden bovendien het water helderder, wat vanuit de hele tuin toestroomt (en dus voedingsstoffen bevat die het water vertroebelen). Staat er altijd wel wat water in de vijver, dan kun je op het diepste deel nog zuurstofplanten zetten, zoals aarvederkruid en fonteinkruid-soorten.

Afmetingen

Hoe groot (dan heb ik het over de oppervlakte, niet de diepte) een regentuintje moet zijn hangt af van jouw grond. Heb je zandgrond waarin water snel wegloopt? Dan is een klein stukje voldoende. Heb je zware klei? Dan heb je een groter oppervlak nodig, eventueel met bodemverbetering. Hoe goed water in je tuin wegloopt, kun je o.a. testen met de emmertest. Als je niet zeker bent, dan kun je het beste niet een groot dak maar een schuurtje erop aansluiten, en/of een zogenaamde regenpijp-onderbreker gebruiken om af te koppelen, die je dichtklapt op het moment dat er wel erg veel water valt.

Emmertest

• Graaf een gat van 30x30x30 cm
• Giet er 1 emmer water in leeg
• Aflezen
  < 30 minuten weg: geschikt voor infiltratie
  > 30 minuten weg: alleen voor infiltratie kleine daken
  > 4 uur: niet afkoppelen

Benodigde berging berekenen:

• Infiltratievoorziening altijd 1,5-2 m van de gevel!
• Oppervlakte (m2) x 25 mm = capaciteit tijdens gemiddelde bui (liter)
• Oppervlakte (m2) x 75 mm = capaciteit tijdens piekbui (liter)

Websites:

• www.huisjeboompjebeestje.nl -> calculator regenwaterberging
• www.mijnwaterfabriek.nl -> hoe bereken ik mijn regenwaterinfiltratiepakket?
• www.waterbewust.nl -> capaciteitsberekening