Wat doe je tegen bladluizen?
Lieveheersbeestjeslarve eet de bladluizen op
Deze vraag krijg ik regelmatig. Het antwoord is eigenlijk heel simpel.
Je kunt best schrikken als je ontdekt dat je mooie plant ónder de bladluizen zit. Er zijn een paar tekenen waaraan je het vaak al eerder spot, zoals gekrulde bladeren of een glimmende, plakkerige substantie op bladeren of, als het om kamerplanten gaat, de vloer of vensterbank eronder. Veel kleine witte ‘rommeltjes’ (de lijkjes) op de grond of op bladeren zie je ook wel. Als je dat spot en dan naar boven kijkt zul je de kleine smiechten ontdekken, meestal in de jonge toppen en rond bloemknoppen.
Eerst een beetje achtergrond. In een vrij zanderige/stenige tuin, een net aangelegde tuin of een tuin met weinig verschillende planten, zijn bladluizen vaak de eersten die zich aandringen en dan komen ze ook meteen massaal op, omdat er (nog) geen roofdieren zijn. Dat is logisch, want zij kunnen daar alles vinden wat ze nodig hebben: planten. Pas als die bladluizen zich in je tuin gevestigd hebt, wordt die interessant voor roofdieren. Maar dan moeten ze ze eerst nog vinden en dat kan even duren. Voordat je roofdieren krijgt, zul je dus eerst planteters in de tuin moeten hebben 😉
Je ziet ook vaak mieren bij een grote kolonie bladluizen. Dat zit zo: mieren zijn boeren en ze houden de bladluizen voor hun zoete afscheiding, honingdauw. ’s Winters nemen ze de bladluizen mee hun kolonie in en in het voorjaar zetten ze hun vee uit om te grazen – op jouw planten. Een zanderige of stenige tuin of een tuin met veel kale aarde is perfect voor mieren en dus ook voor bladluis.
Dus wat doe je tegen bladluizen? Mijn eerste tip: niks. Of specifieker: grijp niet gelijk in. De meeste planten kunnen prima wat bladluis hebben, dat is zelfs normaal. Alleen erg zwakke planten (die niet op de juiste plek staan, net ontkiemd zijn of net verplant, bijvoorbeeld) kunnen er slecht tegen als ze een hele kolonie moeten dragen. Door niet (meteen) in te grijpen geef je planten de kans er zelf weerstand tegen op te bouwen en roofdieren om de bladluizen te spotten. Want als je ingrijpt, dan speel je voor roofdier en hebben de echte roofdieren geen reden om te komen. Hou de planten gewoonweg in de gaten, meestal lost het zich vanzelf op.
Mijn tweede tip: mocht het nou erg worden en je ziet dat bladeren gaan hangen, dan is dat een teken dat de plant moeite heeft de bladluizen te weerstaan. Dat is een moment waarop je zou kunnen ingrijpen. Dat kan door er een waterstraal op te zetten. Het voordeel daarvan is, dat je de bladluizen wegspoelt. Een deel gaat kapot, maar niet allemaal. Zo blijft er toch prooi over en is er nog steeds eten voor roofdieren. Eventueel kun je dit een paar dagen later opnieuw doen. De plant krijgt de kans om op adem te komen zonder dat je de bladluizen wegvaagt.
Mijn laatste en belangrijkste tip: maak je tuin aantrekkelijk voor roofdieren, zodat ze komen én blijven. Bladluizen staan onderaan de voedselketen; pimpelmezen, lieveheersbeestjes, spinnen, zweefvliegen, sluipwespen, kevers, er zijn allerlei dieren die ze eten. Je kunt lieveheersbeestjes online bestellen – dat is een idee als je bijvoorbeeld net je tuin hebt aangelegd – maar als je tuin verder weinig aantrekkelijk voor ze is dan verdwijnen ze weer en dat is jammer. Als je zorgt dat je tuin aantrekkelijk is, dan komen ze vanzelf.
Wat hebben roofdieren nodig? Denk aan de volgende punten:
- Bladluizen – want zonder komen ze niet.
- Bloeiende planten die nectar bieden – roofinsecten eten ook nectar, maar ze kunnen niet uit alle bloemen drinken. Aantrekkelijke soorten zijn .a. planten uit de Composietenfamilie (o.a. paardenbloem, knoopkruid, kardoen, asters, cichorei, guldenroede), de Schermbloemenfamilie (o.a. bloeiende wortel, peterselie, selderij, dille, fluitenkruid, engelwortel-soorten), de Kruisbloemenfamilie (bloeiende kool, look-zonder-look) en beemdkroon (Knautia arvensis).
- Een strooisellaag (en/of bodembedekkers) op de bodem van bijvoorbeeld takjes en bladeren of, als je dat niet mooi vindt, een hoopje in een hoek.
- Beschutting: groenblijvende struikjes, bodembedekkers of afgestorven loof om in te overwinteren – maak je tuin lekker níet winterklaar.
Uiteindelijk horen ook korte uitbraken van bladluizen erbij. Bladluizen worden in het voorjaar vaak wat eerder actief dan hun roofdieren en zo zijn er andere momenten in het jaar dat je de bladluizen ziet toenemen. Daarna zul je meer roofdieren zien. Een evenwicht in een tuin is geen vaste lijn, maar een continue strijd tussen roofdier en prooi. Als roofdieren té efficiënt zouden zijn, zou er geen eten voor hen overblijven. Als prooidieren te efficiënt zouden zijn, dan verdwenen de planten. Die schommelingen horen erbij. Vandaar dat ik zeg: hou ze in de gaten, dat is veel beter dan ingrijpen.
8 reacties op “Wat doe je tegen bladluizen?”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Leuk stukje :). Ik vind bladluizen in de tuin juist leuk en probeer er zoveel mogelijk op naam te brengen. Ze horen nu eenmaal bij een hoge biodiversiteit! En bovendien….sommige zijn ook echt mooi (bekijk ze eens met een vergrootglas of maak een macro-foto). Zo had ik op mijn duizendblad de duizendbladkwastjesluis, prachtig grijs met zwart beestje en vuurrode ogen! Die had ik niet in de tuin willen missen. Ze werden overigens vrij snel buitgemaakt door de larven van kapoentjes (minilieveheersbeestjes, die er ook erg bijzonder uitzien, soort witte wandelende watjes) 🙂
Dat wordt een nieuwe hobby voor mij: met vergrootglas langs de luizen om kennis te maken 😀
Zelf ga ik altijd op zoek naar lieveheersbeestjeslarven (zoals op de foto) of andere roofinsecten wanneer een plant bladluis heeft, en zet ze dan zelf op de planten.
We hebben hier een aantal grote rozenstruiken en daar komt bladluis op af, daarom hoef ik nooit lang te zoeken.
Je kunt ook een ‘lokgewas’ zaaien, zoals Oost-Indische kers (die overigens uit Zuid Amerika komt, de naam is denk ik een overblijfsel uit de koloniale tijd), bladluizen zijn daar gek op en verkiezen deze boven veel andere gewassen naar het schijnt, hoewel ik moet zeggen dat in onze tuin de rozen favoriet zijn maar dat zijn er dan ook heel veel, op andere planten hebben we daardoor niet veel last van bladluis en de rozen lijken er nauwelijks schade van te ondervinden.
Een vraagje van mij; weet je nog goede tips tegen slakken (zonder dat de slak wordt gedood), die hebben hier dit jaar een groot aantal jonge plantjes opgegeten, het zijn met name naaktslakken en helaas komen ze bijna altijd s’ nachts, zodat ik ze niet met de hand kan verwijderen.
Verder heeft onze appelboom last van wolluis/bloedluis maar ik wil deze niet met synthtische middelen bestrijden, mocht iemand tips hebben dan hoor ik ze graag 🙂
Zonder dat de slak wordt gedood…hmmm…
Das een lastige, mijn go-to tip is vogels, egels en amfibieën aantrekken, maar die komen niet om een goed gesprek met de slak te houden XD.
Lokplanten kunnen voor slakken ook werken. Lees anders mijn stukje https://irisgardenecologyblog.com/2016/05/23/sorry-geen-last-van-slakken/
Daar staan een paar tips bij.
Mijn advies luidt: op je tuinterras gaan zitten en je een glas witte wijn inschenken. Zodra er lieveheersbeestjes in je tuin komen krijg je een soort Game of Thrones in je plantenvakken: veel seks en nog meer geweld.
En de prijs voor beste reactie gaat naar…
Hier ook een mooi evenwicht van bladluizen die ‘mogen zijn’ en enkele weken, soms zelfs dagen, later alweer verdwenen zijn. Alleen op de twee jonge appelboompjes heb ik al eens één keer de waterstraal gezet.
Dat glas witte wijn op het terras vind ik de allerbeste remedie. 😊
Tja…je moet je appels wel een beetje verdedigen na vorig appelseizoen.
Tenminste dat was hier in de omgeving een kleine ramp.