Sorry, geen last van slakken
Iedereen heeft het over slakken in de tuin. Ik zou graag tips geven, maar zelf heb ik het probleem gewoon niet. Waarom? Ik heb wel een vermoeden.
Slakken kunnen vreselijk lastig zijn, dat weet ik wel. In mijn vorige (huur) huis zat een opening die rechtstreeks naar buiten leidde (heel handig, niet dus). Iedere ochtend zaten er dan overal van die vieze, stinkende sporen richting kattenvoer (jak!). Ik heb wel eens een bierval neergezet, maar als ik ging kijken dan zaten ze met zijn allen doodleuk te zuipen vanaf de kant, om vervolgens slalommend weer weg te glibberen 
Slakken blij, ik wat minder. Dat was het ergste, dat ze binnen kwamen, maar buiten vraten ze ook nog eens al mijn plantjes op 
Dus toen ik mijn huidige tuin ontwierp en de planten uitkoos, ging ik ervan uit dat ze opnieuw lastig zouden worden. Ik koos relatief weinig planten waar ze echt dol op zijn (geen sla dus), zette overal planten neer waar ze niet zo van houden (hoewel ik inmiddels weet dat ze bij gebrek aan beter toch wel op dat soort planten overgaan) en zaailingen kweek ik binnen op (maar meer omdat ik ze dan beter in de gaten kan houden). Ik heb zelfs planten waarop ze gek zijn éxpres neergezet om ze af te leiden. Nou, die hosta en die ridderspoor, mijn afleidingsmanoeuvres, zien er ieder jaar prachtig uit maar worden nauwelijks aangevreten. Bewijs: foto hierboven. Inmiddels zet ik rustig planten neer waarvan ik weet dat ze die lusten (kolen en sla bijvoorbeeld). Er komt wel wat vraat aan, maar er blijft steeds meer dan genoeg voor mezelf over. Wel kom ik regelmatig huisjesslakken tegen en nog vaker de lege huisjes met een gat erin. Heel soms een dikke naaktslak. Ze zijn dus wel aanwezig. En als ik ze tegenkom, dan laat ik ze eigenlijk lekker zitten en doe er helemaal niets mee.
Waarom heb ik dan geen slakkenprobleem? ‘Mens,’ denkt u nu misschien, ‘wees blij!” Groot gelijk en misschien zou ik een gegeven paard niet in de bek moeten kijken, maar nieuwsgierig maakt het me wel. Bovendien wil ik mensen mét slakkenprobleem helpen. Ik hou het daarom al een tijdje in de gaten en ondanks mijn voorzorgsmaatregelen verwacht ik niet dat dat er nou zo veel mee te maken heeft. Misschien komt het wel doordat ik een goede laag mulch en sterke planten heb, want slakken zijn ook belangrijke opruimers van dood en ziek materiaal. Zou dat alles zijn? Nee, dat denk ik niet. Wat kan het dan nog meer zijn? Eigenlijk is er maar één antwoord, waarvan ik zeker ben. Namelijk: predatie.
Mijn man wijst mij er regelmatig op: een slijmspoor dat plotseling, midden op een tegel, ophoudt. Hop, iets heeft die slak midway weggesnaaid. Wat dan? Misschien een vogel, een amfibie of een zoogdier. Daarvan zijn er heel wat in mijn tuin. Ik kom ook vaak lege slakkenhuizen tegen, kapotgeslagen op het grind of de stenen. Iedere ochtend zie ik een merel in de voortuin en sinds kort ook een lijster in de achtertuin die druk bezig zijn om slakken te zoeken en te slopen. Mijn vijver zit vol, en ik bedoel echt overcrowded vol, met kikkers en padden. Die moeten toch ergens hun eten vandaan halen en gezien ze juist ’s nachts op zoek gaan, wanneer slakken tevoorschijn komen, zullen ze vast wel jonge slakjes snoepen. En nog een roofdier: bosmuizen. Ik heb ze. En nee, daarvoor hoef je niet bang te zijn. Sowieso heb ik een kat die de muizenpopulatie van de buurt aardig in toom houdt, maar bosmuizen eten liever vruchten, zaden, insecten en ja, slakken. Delen in mijn oogst vind ik dan echt geen probleem. Binnen komen ze dus niet zo snel. Bovendien is het grappig, ’s avonds in de tuin hoor je tussen de dichtbegroeide stukken vaak rommelende muisjes. Ik had ook een egel op bezoek, hoewel ik nog altijd niet begrijp hoe die in mijn tuin kwam. Mijn achtertuin is namelijk volledig ommuurt en toen ik hem aanlegde, was het een grote zandbak, dus gaten in de muren had ik -lijkt me- toch wel gezien. Maar drollen en sporen wezen wel degelijk op een egeltje. Jammer genoeg heb ik sinds een lange droogteperiode, waarin veel egeltjes bij de dierenopvang terecht kwamen, geen sporen meer gezien… 
Aan roofdieren heb ik dus in ieder geval geen gebrek. Ik heb ook zo veel van alles, vruchten, bladeren, dat ik het niet erg vind om wat te delen met andere dieren. Ik zeg vaak: één plant voor mij, één plant voor de beestjes. Meestal laten ze meer dan genoeg ervan over. Maar wist u dat slakken ook elkaar beknabbelen? Je ziet het wel vaker met dieren die ongeveer dezelfde niche (hun vakgebied) hebben: ze vreten elkaars jongen op als ze de kans krijgen. Huisjesslakken en naaktslakken doen dat ook bij elkaar. Nou zijn over het algemeen degenen die enkele gaten in planten knagen huisjesslakken en degenen die de hele plant met de bodem gelijk maken de naaktslakken. Daarom heb ik in het begin, toen ik nog niet zo veel vertrouwen in mijn tuin had, specifiek de naaktslakken weggehaald en elders uitgezet. Wellicht heeft dat precies genoeg geholpen om de huisjesslakken te bevoordelen ten opzichte van de naaktslakken, of misschien is er iets aan mijn tuin wat dat sowieso doet. Maar daarom laat ik die huisjesslakken lekker zitten.
Stiekem heb ik dus heel wat tips, ondanks dat ik geen tips heb 😉 Ik denk sowieso niet dat het maar door één reden of één diersoort komt, dat er weinig slakkenschade in mijn tuinen is. Misschien zíe ik het gewoon niet, omdat alles toch wel lush and green is. Dat kan natuurlijk ook 
Zeker weten kan ik het toch niet, maar het is wel grappig om te kijken naar wat de oorzaak zou kunnen zijn. De predatie is in ieder geval duidelijk zichtbaar. Zoals Bill Mollison eens zei: “You don’t have a snail problem, you have a duck deficiency!” Zijn er meer mensen met hele kleine (of juist grote) slakkenproblemen?
Leer interactief en op eigen tempo.
29 reacties op “Sorry, geen last van slakken”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Toen ik meer dan tien jaar geleden in de Amsterdamse Pijp kwam wonen, heb ik uit de onbegroeide achtertuin ongeveer drie emmers slakken (waarvan sommige ongeveer zo groot als palingen) weggehaald voor ik er wat groen neerzette. Ook de tegels die nog dateerden van de bouw in 1923 en die diep in de grond zaten, heb ik verwijderd.
Maar echt weg zijn de slakken niet. Wel heel wat minder.
Ik woon in een hoekhuis en heb aan de voorzijde aan beide kanten prachtig bloeiende geveltuinen.
Nooit slakken!
Maar daar is veel licht en zon.
In mijn achtertuin veel minder.
Ik denk dat dat het probleem is. De slakken kunnen daar veel beter gedijen.
En klopt het dat slakken per jaar 800 nakomelingen kunnen krijgen?
Ik heb mijn achtertuin afgeschermd van die van de buren met een reeks placemats
onderaan tegen het gaas. Ik denk dat dat ook wel helpt.
En ja, merels heb ik gelukkig ook.
Maar al met al ziet het er best aardig uit.
Ik heb tenslotte meegedaan aan de Open Tuinen Dag.
Dus!
Hoi Margreet,
Dan heb je vast en zeker een mooie tuin, een slak meer of minder zal bezoekers in ieder geval niet snel opvallen! Schaduwrijke tuinen hebben inderdaad vaker problemen, zeker als het er ook vochtig is. Wel grappig dat je zo duidelijk verschil merkt!
In mijn tuin dit jaar ook minder slakken. Ik had ze voorafgaande jaren ondanks egels, vogels, padden in de tuin wel, en veel! Vooral in mijn moestuinbak (de andere planten lieten ze wel redelijk met rust)
Dit jaar heb ik een verdedigingslinie van veel slakkenwerende planten aan de rand gezet en een compostvat (à la sleutelgattuin) in het midden. Daar zag ik net wel een dikke slak in dus als ze de bak al in durven kuieren ze meteen door naar het compostvat (en dat mag van mij 😉)
Hoi Jenske,
Slim!
Kortom, je hebt een aardig evenwicht in je tuin. Daar mag je zeker trots op zijn en van genieten! Ik moet nog een stukje voor een mooi evenwicht, maar de weg er naar toe is ook leuk.
Hoi,
Ja dat ben ik ook 🙂 Jij had laatst ook een leuke over slakken, twee bieslookjes waarvan de ene wel werd opgegeten en de andere niet, toch (of waren het andere planten)? Je leert wel veel van dat soort observaties, vind ik!
Dat klopt inderdaad! Het waren Calamintha Nepata ‘Nepata’. Eentje zo goed als weg en de andere in volle glorie. Blijft bijzonder.
Ik ben me de laatste tijd meer aan het verdiepen in permacultuur. Observeren is daarbij heel belangrijk. En dat kan prima met een kopje thee of een biertje op een mooie lenteavond 😉
Beste manier van tuinieren, toch?
Vanmorgen heb ik werkelijk tientallen slakken uit m’n achtertuin verzameld. Ze zitten nu zolang in een afgesloten plastic box, maar ik weet nog niet wat ik ermee zal gaan doen. Het zijn allemaal naaktslakken, maar zo te zien wel zo’n vier verschillende soorten. Er waren ook wat huisjesslakken, maar die heb ik laten zitten. Die vreten alleen dode materialen. De naaktslakken waren echter bezig mijn pas uitgeplante groenteplantjes op te vreten!
Mijn achtertuin is wel flink beschaduwd, omzoomd door hoge heggen. Ik denk dat de slakken daar onder wegkruipen, totdat er wat lekkers voor ze te halen is (en het van dat lekkere regenweer is). .
Hoi Inge Leonora,
Dat zijn inderdaad wel plekjes die ze fijn vinden, ja. En nu is het natuurlijk perfect weer voor ze. Ik hoop dat je groenteplantjes voorlopig veilig zijn!
Tijdens een tuinexcursie op de Veluwe kregen we de tip om droog eikenblad rond de hosta’s te leggen zolang de hosta’s nog niet vol in blad zitten. Zodra de hosta-bladen op grootte zijn zie je het eikenblad niet meer. Slakken schijnen een hekel te hebben aan dat droge zure blad. Heb dit jaar als proef een deel van mijn hosta’s van eikenblad voorzien. KWW
Hoi Frans,
Goh dat is een interessante tip, die ken ik nog niet! Ik ben benieuwd of het werkt!
Mijn tuin heeft nooit een slakkenprobleem gehad en daar prijs ik mij heel gelukkig mee. Op dit moment heb ik in mijn kleine achtertuin, naast heel veel verschillende planten, ook 28 Hosta’s staan, de ene helft in de volle grond en de andere helft in potten en die hebben nooit last van slakkenvraat. In mijn tuin komen ook veel verschillende dieren voor, zoals vogels, kikkers, salamanders, enz. Een egel heeft er jaren rondgelopen, maar die is er nu jammer genoeg niet meer. Biodiversiteit is heel belangrijk en brengt ook predatoren naar je tuin.
Hoi Riet,
Dat klinkt heerlijk, zo’n paradijsje!
Hi Iris,
Slakken… Daar kunnen tuiniers hele boeken over volschrijven. 🙂
Dit zijn mijn persoonlijke ervaringen:
1. Slakken hebben het vooral gemunt op jonge en verzwakte planten. Jonge plantjes hebben in het eerste jaar van aanplant nog niet veel wortels en ook planten die niet op de goeie locatie staan of in een slechte bodem zijn ook slakkenmagneten. Planten die goed ingeworteld zijn in een goeie humusrijke en gemulchte bodem zijn vaak veel minder aantrekkelijk voor slakken. Mijn hosta’s bijvoorbeeld werden het eerste jaar na aanplant tot gatenkaas gevreten maar na enkele jaren in een goed gemulchte en humusrijke bodem is er geen slakkenvraat meer op te bespeuren. Werkelijk geen gaatje meer te zien. Terwijl ik voldoende slakken zie rondkruipen.
2. Naaktslakken zijn grotere ‘boosdoeners’ dan huisjesslakken vind ik. Huisjesslakken eten vaak algen en biofilm van bladeren en dood organisch materiaal terwijl naaktslakken de bladeren zelf vaak opeten. Gata niet altijd op, maar in het algemeen wel. Lookglansslakjes eten slakkeneieren van andere soorten. Zeer prettige beestjes dus. :Heb deze slakjes hier en daar al aangetroffen in de tuin dus hoop dat ze zich tegoed doen aan de eitjes van hun slijmerige soortgenoten. 🙂
4. Hoe meer merels, lijsters, amfibieën, egels,… in de tuin, hoe minder slakken. Dus maak je tuin aantrekkelijk voor die dieren en je slakkenplaag blijft mooi onder controle.
5. Het ene jaar zijn er echt veel meer slakken dan het andere jaar. Hangt wellicht van de weersomstandigheden af in de winter en het vroege voorjaar.
Mulchen, aanmoedigen van biodiversiteit zowel boven als onder de grond en stimuleren van predatie zijn volgens mij de middelen om slakken onder controle te houden. Maar dat gaat niet van vandaag op morgen uiteraard. Ik ben er nog lang niet, maar beetje bij beetje zie ik het in positieve zin veranderen.
En tot slot, slakken horen er nu eenmaal bij. Een slakkenvrije tuin bestaat niet.
Leuke post weer! Bedankt!
Hoi Tom,
Dank je wel en leuk dat je jouw ervaringen deelt! Ik ben het helemaal met je eens en herken vooral wat je zegt over jonge en verzwakte planten en over diversiteit. Ik heb het idee dat dat bij mij ook van toepassing is maar ja, echt zeker weet ik het natuurlijk niet. Je bent ook al de derde die meldt dat je mulcht en weinig last van slakken hebt. Ik heb wat onderzoeken gezien die niet over slakken gingen, maar waarin wel melding gemaakt werd van dingen die misschien gerelateerd zijn: dat planten vaak bossiger maar minder ‘schietend’ groeien op mulch, waardoor ze minder vatbaar zijn voor ziekten en dat NOx in de lucht de bodem extra met stikstof bemest waardoor meer sappig groen wordt aangemaakt, wat herten dan weer lekkerder vinden. Eentje op Facebook had iets soortgelijks met slakken gehoord. Ik denk dat ik er maar eens een studie van maak, want nu wil ik het weten ook. Sorry, geen last van slakken 2.0 😉
Heb ook nog genoeg negatieve slakkenervaringen hoor Iris. Vorig jaar met veel anticipatie een aantal plantjes perzikbladig klokje (campanula persicifolia) geplant. prachtige bloemen vind ik dat. Helaas zijn al mijn klokjes volledig kaalgevreten binnen de twee weken. Werkelijk geen blaadje meer van over. En dit jaar zijn ze ook niet opnieuw opgekomen. Teleurgesteld dat ik was… 😦
Oh dat is jammer. Buiten de jonge scheutjes van een nieuwe plant om (ik maar denken dat hij niet opkwam tot ik de sporen zag -nu staat hij eerst binnen op te bulken) heb ik daar gelukkig geen last van.
Hi Iris, Misschien een reden waarom mulchen juist goed kan werken tegen slakken: duizendpoten en een aantal loopkevers zoals de paarse en gewone loopkever eten jonge slakken en slakkeneieren. En waar voelen deze diertjes zich het best thuis? In een strooisellaag, stro, houtsnippers,… Stenen, takken, mulch,… al deze dingen bieden habitat voor slakkeneters. Je kan blijkbaar echte ‘loopkeverhuisjes’ maken door potjes met stro en dergelijke te voorzien. Zijn blijkbaar effectieve rovers en hun favoriete kostje zijn slakken(eitjes). Als ik in mijn mulchlaag aan het wroeten ben zie ik geregeld wel eens duizendpoten. En ook de grote loopkevers komen regelmatig eens voor. Ook de eerder genoemde lookglansslakjes eten eieren van naaktslakken. Zij houden van schuilplaatsen onder stenen. Diversiteit zorgt voor evenwicht. Creëren van diversiteit en het nodige geduld zorgt vanzelf voor een oplossing tegen slakkenplagen. En bestrijdingsmiddelen zoals slakkenkorrels gaan er juist voor zorgen dat dat evenwicht nooit ontstaat want ze gaan slakkeneters niet bepaald aanmoedigen of zelfs doden.
Hi Iris, Mijn hoogdravende posts hierboven ten spijt heb ik mid-februari alweer de pest aan slakken. 🙂 De eerste bloemetjes in mijn tuin waar ik iedere winter reikhalzend naar uitkijk (omdat het de eerste tekenen zijn van de lente en omdat ze ook erg mooi zijn): sneeuwklokjes. heb er een hoop van staan en nog niet één derde geraakt uiteindelijk ook aan het bloeien omdat die slijmerige naakte rotzakjes de bloemetjes al verorberen nog voordat ze open gaan. Zo jammer… 😦 Gisterenavond met de pillamp erop uitgetrokken en op bijna elk sneeuwklokje zat een kleine naaktslak zijn buikje rond te eten. De boerenkrokussen steken net hun knoppen naar boven. Eens benieuwd of ze daar wel vanaf gaan blijven.
Oef…die zijn er alweer vroeg bij!
Helaas duurt het inderdaad vaak wel even tot zich een goede balans heeft weten te vestigen in de tuin. Vol houden Tom. Jammer van de klokjes. 😦
Hi Iris, Wat zou jij in mijn plaats doen? Biervalletjes zetten om de slakkenpopulatie toch in te tomen en mijn bloemetjes alsnog te proberen te redden? Of die beestjes gewoon laten zitten en hopen dat er op langere termijn meer predatoren op af komen?
Als ik heel eerlijk ben dan zou ik zelf niets doen – ik ben dan ook een luie tuinier. Volgend jaar beter denk ik dan en gelukkig gaat lui tuinieren ook goed samen met natuur want meestal trekt later vanzelf bij. Zo had ik in 2015 behoorlijk wat taxuskever-vraat (ik heb niet eens specifieke planten waar ze gek op zijn behalve sedum, dus helemaal logisch is het niet) en was het na één keer zat om ’s nachts naar ze te zoeken. Afgelopen jaar fors minder vraat gehad. Maar ja, geen garanties. Ik heb zelf in het verleden weinig succes gehad met biervallen, bij mij kwamen ze massaal drinken maar het zogenaamde ‘verdrinken’ heb ik nog nooit gezien en ze bleven maar komen (je trekt ze daarmee ook van heinde en verre aan). Wat ik vaker als tip geef, waar ik ook vaak goede ervaringen mee hoor, is het neerleggen van een uitgeperste halve sinaasappel, schil naar boven. Daar verzamelen ze ’s nachts in, zodat je ze makkelijk in één geheel weg kan halen. Misschien vinden ze dat lekkerder dan jouw bloemen. Maar met ingrijpen heb je wel altijd kans dat het nodig blijft, dus het is nooit een blijvende oplossing. Ik hoop dat je daar wat mee kunt. Heel veel succes met die schurken.
Iris, ik geniet altijd erg van je blog. Hoe je op een betrekkelijk klein oppervlak zo bijzonder tuiniert. Op de manier, waar ik me erg mee verwant voel.
Ik heb de link naar je blog toegevoegd aan spinrag-zem.
Goed verhaal over slakken. Ik heb al jaren geleden geweigerd me al te druk te maken over slakkenvraat. Het zijn inderdaad de naaktslakken die zich wel eens ontfermen over een gekoesterde zaailing ;-((
Die gooi ik dan zo ver mogelijk in de bosjes – dan moet hij een heel eind teruglopen….
De grond is bij mij vrijwel geheel bedekt met plantaardig restmateriaal van jaren her.
Desondanks zie ik nog wel eens een naaktslak op een ongewenste plek. Het zij zo.
De meeste planten in onze tuin laten ze echter met rust.
Hartelijke groet, Zem.
Hoi Zem,
Wat een leuk compliment! Jouw blog ziet er ook erg leuk uit, die moet ik binnenkort maar eens grondig doorspitten!
Groetjes!
Wat ik ook doe antislak is jong groen omzomen met een randje kippengaas.
Dat helpt! En ’s avonds met de zaklantaarn zoeken als het donker is. Altijd slakkenoogst.
Hoi Margreet,
Handig! Komen de kleintjes er niet doorheen?
De groten raken soms zelfs verstrikt in het draad. Ja, dat is wel een beetje zielig. Je kunt het tenslotte ook niet helpen dat je als slak geboren bent.
Maar die kleintjes hebben het er ook niet zo op. Door dat metaal waarschijnlijk.
Ik stort veel koffieprut anti-slak en heb wel een idee dat het helpt.
Ook een koperen buis die ik neer gelegd heb om mijn jonge aanplant te beschermen helpt.
Ik had ook koperen eurocenten gespaard en die rondgestrooid.
Maar die verdwenen in de grond!
Ik vang nu ’s avonds met de zaklantaarn.
In de blikjes met bier verdrinken alleen de hele kleine slakjes, die eigenlijk nog niets op hun geweten hebben. Die groten zijn er te uitgekookt voor.
Het is een rare strijd. Eigenlijk zijn slakken mooie en elegante dieren!
Jazeker, ze zijn ook erg inventief en dat vind ik dan wel weer bewonderenswaardig. Eurocenten heb ik ooit eens geprobeerd tegen mieren die mijn huis binnen kwamen. Geen idee of het werkte, maar een klein neefje dacht een schat gevonden te hebben en ging ermee vandoor – het lag er dus niet lang X-D