10x Bloeiende insectenplanten: oktober
10 planten die déze maand nog bloeien, waarmee je (wilde) bijen, dagvlinders, hommels, roofinsecten, nachtvlinders van stuifmeel, nectar en groente kunt voorzien – voordat ze de winter moeten overleven.
Er vliegen nog steeds insecten rond op zoek naar de laatste beetjes voedsel voor ze in winterrust gaan. En omdat het best zwaar is, zo’n koude periode doorkomen helemaal zonder eten, kunnen ze best een helpend handje gebruiken. Daarom heb ik tien planten uitgezocht die nuttig zijn voor veel insecten, bloeien in oktober én geschikt zijn voor in de tuin.
Enkele hints: de plusjes zijn een grove indicatie van het aantal verschillende soorten dat gebruik maakt van de bloem (bronnen onderaan). Algemeen staat er ‘ja’ als een bepaalde groep op de bloem afkomt. En voordat je schrikt van het aantal vliegen, muggen, wespen, kevers en wantsen die een plant trekt: de meeste van deze soorten zijn deels carnivoor of parasitair, zodoende zijn ze erg nuttig in de tuin want ze helpen plagen te bestrijden en vormen zelf weer voedsel voor vogels, zoogdieren en amfibieën.
1. Gewone ossentong (Anchusa officinalis)
| De plant zelf: | Tweejarig of overblijvend; bij mij in de tuin keert deze dankbare kruidachtige plant in ieder geval jaarlijks terug. Hij bloeit vanaf de zomer tot ver na de eerste vorst en trekt de meeste hommels en bijen van alles in mijn tuin. De bladeren zijn stug behaard en viltig. De kleine felblauwe bloemen beginnen in clusters, maar naar verloop van het seizoen produceert de plant hele aren waarvan steeds het uiteinde bloeit. Groeit het beste op een wat drogere, zonnige, redelijk voedselarme plek. |
| N/P: | 3/3 (N=nectar, P=stuifmeel) |
| Wilde bijen: | ++ |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | ja |
| Dagvlinders: | + |
| Nachtvlinders, micro’s: | + |
| Vliegen, wespen en muggen: | + |
| Kevers, wantsen: | + |
2. Grote centaurie (Centaurea scabiosa) (en knoopkruid (Centaurea jacea))
| De plant zelf: | Planten uit het Centaurea-geslacht zijn altijd waardevol, maar in oktober bloeien deze twee meestal nog. Het knoopkruid (foto hierboven) in mijn tuin gáát maar door, vanaf de zomer tot de vorst. Maar omdat ik deze al in een eerdere ronde introduceerde richt ik me nu op grote centaurie: een kruidachtige plant met distelachtige bloemen, die bloeit van juni tot en met oktober. Een plant voor de zon op matig voedselarme grond tussen andere kruidachtigen. |
| N/P: | 3/3 (N=nectar, P=stuifmeel) |
| Wilde bijen: | ++ |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | ja |
| Dagvlinders: | ++ |
| Nachtvlinders, micro’s: | + |
| Vliegen, wespen en muggen: | |
| Kevers, wantsen: | + |
3. Herfstaster (Aster x novi-belgii; Aster x versicolor)
| De plant zelf: | Deze bekende kruidachtige plant met de vrolijke kleuren (meestal met paarse of blauwe tinten) is de herfst een goede nectarbron voor veel insecten. De meeste zijn opgaand en hebben wat ondersteuning nodig, maar er zijn ook kleinblijvende en bolvormende varianten te koop. Het is een makkelijke plant voor een zonnig plekje in de tuin. |
| N/P: | 5/5 (N=nectar, P=stuifmeel) |
| Wilde bijen: | |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | ja |
| Dagvlinders: | +++ |
| Nachtvlinders, micro’s: | ++ |
| Vliegen, wespen en muggen: | +++ |
| Kevers, wantsen: | + |
4. Wilde kamperfoelie (Lonicera periclymenum)
| De plant zelf: | Mijn groenblijvende kamperfoelie is allang uitgebloeid, maar mijn twee wilde kamperfoelies gaan gewoon door (is het duidelijk dat ik van kamperfoelie houd?). Het is een vrij wilde, rankende klimplant, die vaak na enkele jaren ineens een groeispurt krijgt. De bloemen kunnen variëren van bijna wit met oranje tot donkerroze met oranje. Na de bloei produceert de plant felrode, glanzende bessen die voor ons giftig zijn, maar door vogels graag gegeten worden. Groeit het beste in halfschaduw op licht vochtige, voedzame grond. |
| N/P: | 1/0 (N=nectar, P=stuifmeel) |
| Wilde bijen: | |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | matig |
| Dagvlinders: | ++ |
| Nachtvlinders, micro’s: | ++ |
| Vliegen, wespen en muggen: | + |
| Kevers, wantsen: | ++ |
5. Dagkoekoeksbloem (Silene dioica)
| De plant zelf: | Kruidachtige plant die met intervallen vanaf mei tot in november bloeit met roze bloemen aan de uiteinden van buisvormige kelkbladen. Groeit goed in de zon of halfschaduw op redelijk voedzame grond. |
| N/P: | 1/1 (N=nectar, P=stuifmeel) |
| Wilde bijen: | |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | zelden |
| Dagvlinders: | +++ |
| Nachtvlinders, micro’s: | ++ |
| Vliegen, wespen en muggen: | +++ |
| Kevers, wantsen: | ++ |
6. Hemelsleutel (Sedum telephium)
| De plant zelf: | Kruidachtige plant met vlezige, vetplant-achtige bladeren. Bloeit in de herfst met een scherm van vele kleine, roze bloemen, die vaak nog nieuwe bloemen aanmaakt op het moment dat de bladeren al zijn gevallen. Groeit goed in de zon en schaduw op arme tot redelijk voedselrijke, droge tot lichtvochtige grond. |
| N/P: | 5/0 (N=nectar, P=stuifmeel) – (Sedum spectabile heeft een N/P van 4/0) |
| Wilde bijen: | + |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | ja |
| Dagvlinders: | +++ |
| Nachtvlinders, micro’s: | + |
| Vliegen, wespen en muggen: | + |
| Kevers, wantsen: | + |
7. Muskuskaasjeskruid (Malva moschata)
| De plant zelf: | Vrij wild groeiende kruidachtige die vanaf juni tot in de herfst bloeit met grote, open, lichtroze tot donkerder roze bloemen, vaak nog tot ver in oktober. Groeit het beste tussen andere kruidachtigen op zonnige, redelijk droge tot lichtvochtige, matig voedselrijke grond. |
| N/P: | 3/3 (N=nectar, P=stuifmeel) |
| Wilde bijen: | +++ |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | ja |
| Dagvlinders: | + |
| Nachtvlinders, micro’s: | + |
| Vliegen, wespen en muggen: | + |
| Kevers, wantsen: | + |
8. Bloeiende klimop (Hedera helix)
| De plant zelf: | Wanneer klimopranken niet verder kunnen klimmen maken ze ‘volwassen’ takken aan, die er anders uitzien en anders groeien dan de rest van de plant. De bladeren zijn vleziger en glanzen sterk en de takken klimmen niet meer. Deze takken produceren de bloemen van de klimop. Hoe meer zon ze vangen, hoe beter ze bloeien (en hoe meer insecten die bloemen trekken). Struikklimop, de Hedera helix ‘Arborescens’, bestaat uit enkel deze volwassen takken, dus als je geen klimmende klimop wilt of hebt, dan is dit een goed alternatief. De bloemen komen laat in het jaar tot bloei op een moment dat voedsel schaarser wordt, waardoor ze gretig bezocht worden door insecten. Daarna komen er giftige zwarte bessen aan, die gegeten worden door vogels. |
| N/P: | 5/5 (N=nectar, P=stuifmeel) |
| Wilde bijen: | (steeds vaker klimopbij in Limburg en delen van Zeeland) |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | ja |
| Dagvlinders: | +++ (waardplant voor boomblauwtje, die eitjes in de zomer bij de bloemknoppen afzet) |
| Nachtvlinders, micro’s: | ++++ |
| Vliegen, wespen en muggen: | ++++ |
| Kevers, wantsen: | ++++ |
9. Duifkruid (Scabiosa columbaria)
Bron afbeelding en één van de aanbieders van zaden van deze plant: Cruydt Hoeck
| De plant zelf: | Kruidachtige plant voor op een zonnige plek in een kruidachtige begroeiing. Bloeit van juli tot in oktober met kleine, blauwe knotsen van bloemen die sterk lijken op die van beemdkroon. Heeft graag meer vochtige, redelijk voedselrijke grond. |
| N/P: | 3/3 (N=nectar, P=stuifmeel) |
| Wilde bijen: | ++ |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | ja |
| Dagvlinders: | +++ |
| Nachtvlinders, micro’s: | ++ |
| Vliegen, wespen en muggen: | |
| Kevers, wantsen: |
10. Wilde cichorei (Cichorium intybus) en bloeiende andijvie
| De plant zelf: | Hoog opgaande, kruidachtige plant, groeiend vanuit een rozet. Bloeit met felblauwe bloemen vanaf juli tot september – en, tenminste in mijn tuin, de meeste jaren nog tot ver in oktober. |
| N/P: | 5/5 (N=nectar, P=stuifmeel) |
| Wilde bijen: | +++ |
| Hommels: | ja |
| Honingbijen: | ja |
| Dagvlinders: | ++ |
| Nachtvlinders, micro’s: | + |
| Vliegen, wespen en muggen: | ++ |
| Kevers, wantsen: | + |
Bronnen:
- Voor de nectar- en stuifmeeldracht: Insectenplanten.nl en de Drachtplantenlijst van Imkerpedia
- Voor het bezoek door wilde bijen en hommels: Insectenplanten.nl, Bijenhelpdesk/Drachtplanten.nl
- Voor dagvlinders: De Vlinderstichting aangevuld met informatie van Waarneming.nl
- Nachtvlinders, micro’s, kevers, wantsen, vliegen: Waarneming.nl
- Honingbijen: Imkerpedia, Bijenhelpdesk/Drachtplanten.nl, Insectenplanten.nl
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 