Een moestuin-bakken-bank – project
Is het een bak? Is het een bank? Het is een moestuinbakkenbank! Zodat we kunnen oogsten én er met vrienden op kunnen zitten (of gewoon languit liggen).
Ik had nog beloofd het tegels-recycleproject te delen waar ik mee bezig was en gezien we dit weekend de laatste hand eraan legden, kan ik het eindelijk laten zien. Dus bij deze.
Ik probeer altijd manieren te vinden om de bestrating in mijn tuin te verminderen en er meer groen in te prakken. Verticaal tuinieren en paden beperken tot wat we echt nodig hebben hielpen een hoop. Sowieso begon ik al met relatief krappe terrassen (een bewuste overweging). Maar ik wil méér groen. Méér benutte bodem. En meer eenjarigen kweken. Nu heb ik wat in potten (die ik bijna nergens kwijt kan), een paar tomaten in een kasje en wat pronkbonen tussen de rest van de beplanting. Dus wat kon ik zo tweaken dat er nog meer planten passen? Mijn oog lag al een tijdje op onze ruime zitkuil en de loungebank erin. Want zowel mijn man, zoontje en ik zijn niet zulke zonliefhebbers, terwijl je er ’s zomers zit te bakken. In die tijd doen we dus weinig met die ruimte. Zelfs met het schaduwdoek boven de zitkuil zitten we ’s zomers liever direct achter het huis – daar is het een stuk koeler. Aan de andere kant is de zitkuil heerlijk in het voor- en najaar, verlengt het de tijd dat we lekker buiten zitten, kun je op de loungebank liggen en eten we er wel eens in de avondzon met vrienden. En nu mijn zoontje bijna naar de basisschool gaat is het een mooie ruimte om te spelen… Nu was onze loungebank gemaakt van de oude grindtegels die we uit de tuin hebben gehaald. Ik kreeg een idee. Wat als we die tegels nou eens konden hergebruiken voor moestuinbakken waarop we ook kunnen zitten?
De stapels oude tegels die de fundering van onze oude loungebank (met wat planken erop) uitmaakten.
Het ontwerp
Ik maakte het ontwerp en mijn man was zo lief de uitvoering voor me te buffelen. Van grindtegels kun je namelijk heel goed funderingen maken, die stevig staan als je ze deels ingraaft. Mijn man – een bouwkundig tekenaar – liet ik een kritisch oog werpen op de constructie van mijn ontwerp alvorens ik het afrondde en hij aan de slag ging. Dit waren mijn grove schetsen:
Bovenaanzicht
Vooraanzicht
Het idee is simpel: een stel verhoogde moestuinbakken met goede grond erin, waarvan de wanden tegelijkertijd de fundering vormen voor een bank op het moment dat we ze als zodanig willen gebruiken.
De constructie
De fundering: drie bakken met aan iedere zijde dubbele ingegraven grindtegels. Het worden verhoogde bakken die open zijn onderin, zodat de wortels in contact staan met de bodem eronder.
De tegels zijn voor ongeveer 1/4 ingegraven (hier kun je dat zien ten opzichte van de grindtegel ernaast). Als er aarde in de bakken zit loopt het aandeel van de tegels dat is ingegraven op tot 3/4.
Hier zie je de fundering nog eens, Het stukje (nat) krantenpapier in de hoek is tijdelijk rond een wortel van de vijg gewikkeld om die vochtig te houden en te beschermen.
Dit is grofweg het concept: stenen sluiten de voorkant af en de oude (dubbele) planken van de loungebank kunnen los op de tegels gelegd worden om er een bank van te maken. Mijn man vond het mooi om er nog een paar oude plavuizen voorlangs te plaatsen, ik weet niet of het blijft zitten maar dat zien we nog wel.
De tegel aan de voorkant is iets dieper ingegraven zodat de planten ook licht krijgen als de bank in gebruik is.
Zo ziet de afgeronde constructie eruit. Oud vijverzeil sluit de voorkant af (de tegels pasten niet 100%) en voorkomt uitspoeling van water en aarde. Als de bank niet in gebruik is, liggen de planken opgestapeld tegen de achterkant zodat we de bakken snel naar een bank kunnen omtoveren en andersom (ik ben voor lui tuinieren).
In de andere nis van de zitkuil hebben we eenzelfde constructie gemaakt met twee bakken. Mijn man is ervan overtuigd dat enkele grindtegels als fundering genoeg zijn. Ik neem liever het zekere voor het onzekere, vandaar de dubbele constructie bij de andere bank die we sowieso het meeste gebruiken. Maar, zo verzekerde hij me, hij heeft er zelfs op gesprongen zonder dat ze bewogen – wat me weer hele andere zorgen baarde… Enfin, hij mag hem het eerste uitproberen als alle hergebruikte planken op maat zijn.
Voor die tweede bank maakte ik van oude plavuizen en stenen een stapelmuurtje. Tijdens de sloop van de oude loungebank en de bouw van beide banken kwamen we meerdere insecten, spinnen en padden tegen die zich tussen de tegels verstopten. Één grote bruine pad hebben we Pythagoras genoemd (goed idee, meneer Fruitberg 😉 ). Ik wilde ze graag weer een nieuw plekje geven en waar beter dan het loze, schuine stukje? Het trekt wel slakken aan, een nadeel voor de moesplantjes waarmee ik rekening moet houden – maar ik ben vooral blij met al die roofdieren.
Het resultaat
Ik heb al twee weken bijna iedere dag een tijd op de nieuwe loungebank gezeten (het duurde even voor de andere afgerond en de hele zitkuil vrij was van rondslingerende stenen en zand). Het zit heerlijk, er is niets verschoven, we kunnen er met zijn drieën zonder problemen op en ik kan er zelfs op staan om bij mijn vijg te komen. Hij is relatief laag, wat een stuk lekkerder zit dan de oude loungebank en waardoor de wand van de zitkuil met een kussen als rugleuning dient. Ik ben er zelfs al een keer op in slaap gevallen, dus hij vervult zijn functie prima.
We hebben courgettes, knoflook en bietjes geplant en ik heb eetbare bloemen gezaaid, peterselie, afrikaantjes, postelein en rucola. In totaal zijn het nu vijf bakken. Mijn idee is polycultuur en wisselteelt toe te passen. In de vijfde bak heb ik oude potaarde gestort en er groenbemester in gezaaid. Volgend jaar stort ik er compost in en kan ik er een courgetteplant in kweken. Door de bakken te rouleren kan ik zo jaarlijks de oude grond uit mijn potten verversen en hergebruiken.
Zodra de kussens lagen heeft mijn zoontje zich de bank toegeëigend en ik krijg hem er niet meer vanaf voor een foto… Dus bij deze: de moestuinbakbank als luie bank meteen in gebruik 😉
In totaal deed mijn man er ongeveer twee dagen over om de bakken te maken en ik een hele dag over het vullen, mengen, inzaaien, inplanten en opruimen. We hebben het in kleine delen gedaan, dus heel exact zijn die inschattingen niet. Maar ik ben er wel heel blij mee – mijn zoontje duidelijk ook. Het enige nadeel dat ik dusver gevonden heb: naaktslakken verstoppen zich graag achter de gestapelde planken. Aan de andere kant zijn ze zo wel heel gemakkelijk op te sporen en bij de groenten weg te halen.
Zelf doen?
Wil je zelf ook zoiets maken? Ik zal een paar manieren geven hoe je dit project naar je eigen tuin zou kunnen vertalen. Ten eerste zijn de zware oude cement- of grindtegels nodig voor de fundering. Ze zijn dik en stevig, vandaar. Gebruik dus niet zomaar iedere steen of tegel. Deze zijn 60x40x5 cm. Als je de bakken niet inbouwt zoals wij deden in de nissen van de zitkuil, dan maak je de achterkant het beste dicht met een dubbele rij ingegraven tegels. Voor extra stevigheid kun je dan rond de 3 buitenwanden van de achter- en zijkanten nog een enkele rij grindtegels voor 3/4 ingraven, zodat die de tegels die voor 1/4 ingegraven zijn tegenhouden. Of je maakt er een constructie van hout omheen. Of je gebruikt ‘stalen hoeklijnen’, zoals mijn man ze me op dit moment dicteert, om de hoeken aan elkaar te bevestigen. Wat natuurlijk ook kan en wellicht handig is als je graag rug- en/of armleuningen hebt, is er een muurtje omheen te metselen. Daarin zou je aan de buitenkant zelfs nog planten kunnen laten groeien. Opties genoeg in ieder geval, maar wat mij betreft een geslaagde manier om je ruimte zo effectief én verantwoord mogelijk te gebruiken.
7 reacties op “Een moestuin-bakken-bank – project”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Ziet er fantastisch uit en lijkt me echt een goed idee voor kleine tuintjes en het geïntegreerd potgrondrecuperatie systeem, daar hou ik echt wel van … alleen denk ik dat het hier op een belabberde oogst zou uitdraaien. Het zou ons gegarandeerd aan discipline ontbreken om de planken na gebruik netjes op te ruimen, de aanplant zou verpieteren in de schaduw. Ik vraag me ook of of die courgette het gebruik van de bank niet zal verhinderen of is het de bedoeling als die straks groter is en het warmer wordt de bank op te bergen tot volgende lente ?
Op het moment dat de plantjes te groot worden is het voor ons toch te warm om daar te gaan zitten…dus wij doen ook een beetje mee in de wisselteelt… 🙂
En de meest luie manier was voor ons om de planken gewoon lakker los naar achteren te stapelen en verder niet op te bergen.
Amai! Wat een tof projectje! Je moet er maar opkomen hè. Super! 😊
Dank je wel ^^
Pingback: Duurzame tuinplannen – Wat beweeg jij?
Pingback: Permacultuur: veerkracht in tijden van crisis | Iris' Garden Ecology
Pingback: Tuindagboek: kamperen in de tuin | Iris' Garden Ecology