Beter 1 plant in de volle grond dan 10 in pot
Een tentoonstelling van planten in pot in kas bij Hortus Botanicus Amsterdam, juni 2017
Denk je dat bij jou alle planten doodgaan en kun je daarom geen mooie pot met groen bedekken? Waarschijnlijk heb je lang niet zulke zwarte vingers als je denkt. Ik heb momenteel ook moeite ze in leven te houden, maar zie tegelijkertijd wat wél werkt.
Mijn oma hield van haar geraniums buiten en haar orchideeën binnen. In de tijd dat zij en mijn opa nog een grote tuin hadden waren het echte tuiniers – oké, vooral mijn opa, die er allerlei bloemen en een heel perk vol jaloersmakende rozen onderhield. Toen ze verhuisden naar een flatje bleef die liefde voor planten bij mijn oma. Jarenlang genoot ze van zeeën van bloemen op het balkonnetje. Haar orchideeën waren haar trots. Het moge duidelijk zijn bij wie ik mijn passie voor tuinieren heb geërfd, samen met de verknochtheid aan orchideeën. Een paar jaar geleden had ik er een stuk of 15.
Mijn oma bleef voor haar orchideeën zorgen, zelfs nadat ze meerdere tia’s kreeg en in een verzorgingstehuis moest worden opgenomen. Ze vertroetelde ze misschien iets te goed, zei ze eens tegen mij, want ze groeiden iets minder goed (de orchidee heeft over het algemeen een schurfthekel aan teveel aandacht), maar het bezigde haar daar en ze vond het heerlijk als ze bloeiden. De tia’s werden erger. Op een gegeven moment kon het niet meer. Ze vroeg of ik een deel wilde overnemen (een paar anderen zijn naar mijn moeder en tante gegaan) en was zo blij dat ze naar een goed huis gingen, ook al kon ze er zelf niet meer naar kijken. Na haar overlijden heb ik ze met trots verzorgt – iedere week een klein scheutje water en twee keer per jaar een beetje speciale mest. Heel het huis bloeide dankbaar en was een aandenken aan haar.
Maar: planten in pot, of ze nu buiten of binnen staan, zijn kwetsbaar en van jou afhankelijk. Ze zijn gevoelig voor droogte en wateroverlast, temperatuurverschillen, vochtige lucht, voedseltekorten en overbemesting, kwalijke bodemorganismen en tocht. Als je je daarvan niet bewust bent bij het neerzetten van een plant in pot, dan kun je flink teleurgesteld raken. Nu mag ik toch wel van mezelf stellen dat kennis van planten heb. Ik begrijp (over het algemeen) of het goed met ze gaat en wat ze nodig hebben. Maar dan nog kan het moeilijk zijn potplanten in leven te houden.
Met een ziek lichaam en weinig energie heb ik mij de laatste jaren gedwongen gezien mijn prioriteiten bij te stellen en me daaraan te houden. De planten, tja, die staan laag op de lijst en moeten het grotendeels maar zelf oplossen. De tuin doet het prima zonder mijn hulp, wat in de volle grond staat gaat zijn gang wel. Goed, ik loop een klein beetje achter met snoeien en de compostbakken zitten aardig vol, maar dat heeft verder weinig gevolgen behalve voor de oogst. De planten in pot intussen… Alles wat niet volledig winterhard was is dood. Boomtomaat, kumquat en zo nog een paar soorten heeft het niet overleefd. Bij een honingmeloensalie was ik zo slim geweest die in mijn make-shift kas te planten en tot mijn luttele verbazing doet díe het nog steeds prima. Helleborussen, heide en zomerbloemen in potten wisselde ik regelmatig af in de voortuin voor wat bloeiends (wat niet bloeide stond zo lang dan achter) – allemaal dood. Paprika’s en sla wilde ik nog wel eens telen – nou, laat maar nu. De aardbeien schreeuwen om nieuwe grond en om gedeeld te worden. Alleen de echte die-hards staan nog, hoewel ze er heel wat mooier kunnen uitzien.
Zo is het ook binnen. Mijn orchideeën hebben zo weinig en zo onregelmatig water gekregen dat ze van droogtestress wolluis kregen, net als planten buiten vrijwel altijd ongedierte krijgen als het niet goed met ze gaat – wat dus sneller gebeurt in een pot. Herhaaldelijke schoonmaak met water en wattenstaafjes ten spijt veranderden ze één voor één in bruine, verschrompelde skeletten. Symptoombestrijding, want de oorzaak was natuurlijk aandachttekort, dat wist ik, maar ik kon er weinig aan veranderen. Nu heb ik er nog vier over. Het doet me pijn, maar twee daarvan zullen echt weg moeten. Van één is al niks meer over, de andere is op sterven na dood. Ééntje valt misschien nog te redden, maar dat gaat veel werk kosten. Ik vraag mijn man ze weg te gooien, want steeds als ik het probeer dan kan ik het niet over mijn hart verkrijgen. Sorry, oma.
Ik weet zelf hoe moeilijk planten in pot kunnen zijn. Als je er weinig tijd aan wilt besteden ben je het veiligste met planten uit de Sedum-familie zoals hemelsleutel of droge-grondsoorten zoals rotszeepkruid en rozemarijn. Mijn belangrijkste tip is: als je werk wilt besparen, tegel dan niet je hele tuin vol. Laat ten minste een paar hoeken open en zet je planten daarin. Niet alleen heb je daar minder werk aan (zeker als je houtsnippers strooit over de bodem tegen katten, onkruid en uitdroging), het draagt ook bij aan het voorkomen van water- en hitteoverlast. Planten in de volle grond gaan meestal hun gang wel, planten in pot zijn afhankelijk.
Voor mij is er een troost. Mijn energie zit in een stijgende lijn en onder die laatste vier orchideeën zit er ééntje, die gezond oogt. Als ik die nou vrijmaak van wolluis, in een nieuw potje met nieuwe grond zet en pal naast de kraan plaats zodat het geen extra moeite kost om hem te bewateren, dan maakt die nog een kans. En misschien kan ik dan een mooi aandenken aan mijn oma behouden.
8 reacties op “Beter 1 plant in de volle grond dan 10 in pot”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Je zou de orchideeen ook nog kunnen stekken. Op youtube staat interessante informatie filmpjes hierover
Dat is inderdaad een goed idee, helaas vertrouw ik mijzelf daar nu even niet mee :S
En als je de orchidee tekent, heb je hem waardig vereeuwigd.
Dat iseen goed idee 🙂
Lieve Iris, jouw oma begrijpt het helemaal hoe het gegaan is. Je moet geen sorry zeggen tegen haar! Misschien stuurde zij wel de wolluisjes zodat het voor jou minder zwaar wordt. Het idee om één plant naast de kraan te houden, zal wel van haar komen.
Blij dat je energie in stijgende lijn zit! Blijf goed voor jezelf zorgen!
Dank je wel voor de mooie woorden 🙂
Blij te lezen dat het beter gaat. Planten in potten, blijft inderdaad een moeilijk gegeven.
Ja, ik zie het bij een hele boel mensen gebeuren.