Minder opvallende planten kunnen ook een aanwinst zijn voor de tuin, zeker als je van dierenleven houdt. Een goed voorbeeld daarvan is de vuilboom – het overwegen waard in een grotere, diervriendelijke tuin.
Introvert en onopvallend, maar als je hem leert kennen vol karakter: de vuilboom (Rhamnus frangula). Kleine groene bloempjes, glanzend groene blaadjes, niet wintergroen en een redelijk rommelige vorm; het is niet een plant bovenaan de lijst van tuinplanten. Het kan nog een fikse struik worden, van 1,5 tot 5 meter, hoewel snoei gelukkig goed wordt verdragen. Zelfs de naam in niet erg innemend en ook zijn andere namen, zoals sporkehout (een verwijzing naar sprokkelhout misschien), duvels keers (mogelijk vanwege de giftige bessen) en honzehout klinken wellicht niet erg aantrekkelijk.
Maar schijn bedriegt. Want een plant heeft meer te bieden dan bloemen, vorm of mooie bladeren (ja, echt waar!) Wat deze struik siert zijn namelijk de vele dieren die erop afkomen. Wie deze plant in zijn tuin heeft, kan vanaf het vroege voorjaar tot het einde van de zomer genieten van de citroenvlinder, een opvallend gele verschijning die als één van de eerste vlinders tevoorschijn komt. De rups van deze schoonheid is volledig afhankelijk van de vuilboom en eventueel nog diens familielid, wegedoorn (Rhamnus cathartica). Dan is er nog zo’n kleurig vlindertje, namelijk het boomblauwtje, die in de zomer op de bloempjes van vuilboom te vinden is. Want dat is één van de meest aantrekkelijke eigenschappen van de vuilboom: hij bloeit van mei tot en met september. En die bloempjes zijn dan misschien onopvallend voor ons, maar ze zitten vol met nectar en stuifmeel. Daarmee is het een magneet voor wilde bijen en honingbijen. Nachtvlinders komen er ook op af, waaronder de sporkehout spanner die net als de citroenvlinder de struik nodig heeft om te overleven. Mocht dat alles nog niet genoeg zijn; de insecten en de bessen die van groen naar rood naar zwart verkleuren, worden gretig gegeten door vogels.
Een vuilboom is dus zelf wel niet erg spectaculair, maar zijn gasten wel degelijk. En wie er een plekje voor maakt, krijgt er meer dan alleen wat mooie bloemen voor terug, namelijk een tuin vol karakter(s).
Ik wil wel eens wat vaker een bepaalde interessante plant in de spotlight zetten. Dit stuk over de vuilboom, voor de aftrap, schreef ik voor Groenspoor Noord-Holland via Groei & Bloei Midden-Kennemerland.
Hi Iris,
In november 4 exemplaren van deze struik geplant in een vergeten hoekje achteraan in de tuin. Zijn nu mooi aan het uitlopen. Inderdaad omwille van de ecologische meerwaarde voor bijen, vlinders en vogels moest deze in de tuin komen.
Groetjes,
Tom
Tom, Ik begin mij zo onderhand af te vragen wat er nog niet in jouw tuin staat 🙂
Goh Iris mijn verlanglijstje is nog zooooo lang! 🙂
Ik heb er ook een. Een echte woesteling. Maar wel te snoeien.
Ik prefereer de naam ‘Sporkehout’. Ik vind het blad van de boom eigenlijk erg mooi
Het is inderdaad misschien wel een meer vleiende naam. En het blad IS prachtig!
Tof, interessant stukje! Wij hebben er ook ene in ons ‘vogelboske’. Wist wel dat hij waardevol is maar met deze weetjes, ga ik hem nog meer waarderen. Dankjewel!
Dank je wel! Ja, stiekem is hij van onschatbare waarde 🙂
Wat een ontdekking is deze site, leuke tips. Ik wil aan een zuidmuur wat eetbare klimplanten zetten, waar kan ik die het beste kopen?
Hoi Martha, dank je wel! Een goede plek voor biologisch materiaal is kwekerij Arborealis, afdeling Voedselbos (zit in Wilhelminaoord maar heeft ook een webshop). Kijk eens op: https://voedselbos.arborealis.nl/catalog/klimplanten/index.1.html
Kom net bij de kweker vandaan om dit onbekende pareltje toe te voegen aan mijn tuin …..kan niet wachten op de eerste gasten
Overweeg als u een afgesloten tuin hebt een egel snelweg aan te leggen. Dat betekent dat u een gat maakt in de schutting of hek of heg waar alleen egels doorheen kunnen. Zodat egels niet over de stoep hoeven maar van tuin naar tuin voor voedsel. 13x 13 is groot genoeg
Goede tip voor iedereen die de egel een handje wil helpen!