Geld besparen bij tuinieren
U kunt veel geld besparen en toch genieten van een mooie tuin of balkon. Of misschien wilt u minder consumeren. Ideeën nodig? Lees dan deze tips & tricks!
Disclaimer: er bestaat altijd het gevaar dat u verslaafd raakt aan tuinieren! Dus als u liever geen geld uitgeeft kunt u misschien beter helemaal geen tuin/balkon/dak/vensterbank nemen óf iemand met een tuin-fobie uw geld laten bewaken om niet in de verleiding te komen… Ik spreek uit ervaring, bij deze bent u gewaarschuwd 😉
Even zonder gekkigheid, tuinieren kan een dure hobby zijn. En dat geldt zowel voor de tuinliefhebbers met groenvisie als de mensen die liever een zee van bestrating zien – loungebankje hier, eettafel daar, nog een loungebank in de hoek… Planten in potten horen er ook bij en dát tikt aan: viooltjes in het voorjaar, asters in de zomer, nieuwe asters in het najaar, kleurige bessen in de winter, bollen… En niet te vergeten gereedschap: een hogedrukreiniger, voegenkrabber, bezem… Harde materialen zijn tijdens de aanleg in de meeste gevallen sowieso duurder dan het vullen met groen. Planten kunt u, met een beetje slimmigheid, zo duur of goedkoop maken als u zelf wilt. Dit zijn mijn tips & tricks!
Harde materialen
Zoals ik al zei, hier gaat al snel veel geld in zitten bij de aanschaf. Het goedkoopste is natuurlijk dat gebruiken wat er al is: kijk eens naar de materialen die u al heeft. Wij hadden bijvoorbeeld een tuin vol grindtegels, wat wij afschuwelijk vonden. Je zou ze kunnen omdraaien, maar dat vonden wij ook niet erg mooi. Ze bleken echter wel perfect voor gebruik als fundering, we hebben er een bank van gemaakt (met wat planken bovenop als zitvlak), fundering voor verhoogde borders (de grindkant in het zand houdt de boel stabiel en de gladde kant is goed voor metselen) en ze gebruikt als betegeling onder de afvalbakken en regenton, waar je ze toch niet ziet. De kleine trommelsteentjes waar de voortuin mee vol lag werden muurtjes, borderranden en stapstenen als pad door het groen. Van gebroken stenen heb ik een cirkel gemaakt door ze in een spiraal te leggen. Maar denk ook eens aan paden van houtsnippers uit eigen tuin (als er wat ouds weggaat), graspaden (wel een maaimachine nodig) of paden van gebroken tegels of potten. Voor bijvoorbeeld schuttingen kunt u (naast een heg natuurlijk) ook allerlei materialen gebruiken, hoewel daar iets moois op bedenken wat moeilijker is. Denk aan het zelf maken van een plantenklimrek of takkenscherm met takken uit eigen tuin (kornoelje bijvoorbeeld gebruik ik zelf graag). Het leuke is wel dat met een beetje fantasie er ook allerlei mooie schuttingideeën kunnen ontstaan waarin beestjes kunnen wonen: klimplanten, geïntegreerde insectenhotels, stapelmuurtjes van oud materiaal, dood hout…
Via sites als marktplaats kun je vaak gratis of heel goedkoop materialen halen, maar dat wordt wel steeds meer ontdekt. Het klinkt misschien gek, maar de afvalinzameling is ook een goede bron waar veel nog goede spullen terecht komen. Een ander idee is ruilen: iemand anders wil misschien af van de stenen/schutting/meubilair dat zij hebben en is blij met dat van u. Harde materialen kunnen het moeilijkste zijn, maar soms is er een (deels) groen alternatief dat ook heel mooi is.
Bodem en bemesting
Het goedkoopste is: kies planten die passen bij de bodem! Dat scheelt een hoop werk, tijd en geld. Of u nou eetbare planten of bloemen wilt: voor iedere plek is wel wat te vinden. Zelf kijk ik altijd graag naar plaatsen in de natuur waar soortgelijke omstandigheden voorkomen. Een balkon staat bijvoorbeeld vaak bloot aan harde wind, felle zon en weinig water. Uitdrogen en zonnebrand maar ook bevriezing zijn dan grote gevaren. Maar bergplanten zoals in de Alpen zijn hierop aangepast. En ook daar komen prachtige bloemen en eetbare planten voor. Zelfs de extreme zanderige duinen bevatten vanalles als je wat beter kijkt.
Zelf bemesting maken kan ook. Composteren en/of mulchen bijvoorbeeld of groenbemesters (o.a. stikstoffixeerders) zijn goede duurzame manieren om de bodem te verrijken. Wat compost met aarde er doorheen is goede zaaigrond, eventueel gepasteuriseerd in de oven. En vloeibare voeding voor potplanten kunt u prima zelf maken.
Toch liever aarde of bemesting toevoegen? Compost is vaak goedkoop te krijgen, zeker bij de composteerders zelf. Nog beter, gemeentes hebben vaak een dag in het jaar dat ze het gratis aanbieden (weet u nog, alle GFT die u heeft weggegeven?). Dit kunt u vaak vinden op de gemeentelijke website of het zoeken in de zoekmachines. Wel moet u vaak voor deze opties zelf zakken/tassen en een schep meenemen en er vroeg bij zijn! Bezorgen kan in veel gevallen ook maar is ook vaak duur. Kijk ook naar wat u echt nodig hebt: voor een moestuin beter gedroogde koemestkorrels dan bemeste tuinaarde, tenzij u echt aarde nodig hebt om te vullen.
Planten
Hier valt een hoop te besparen. Ik heb sowieso voor mijzelf altijd de regel: één- en tweejarigen zaai ik zelf, meerjarigen koop ik, stek ik of deel ik. Vooral kruiden en eenjarige groenten vallen hierin: peterselie, dille, sla (zeker pluksla) zaai ik, maar bij planten als rozemarijn wacht je (als je zaait) tot je een ons weegt tot het een beetje een plant wordt waarvan je oogst. Meerjarige kolen zijn dan wel weer prima te zaaien, eeuwig moes schiet echter bijna nooit in zaad en kun je dus beter stekken…
Voor een border vol bloemen is een zaadmengsel een goedkope manier. Zeker als het zichzelf weer uitzaait bespaart het geld. Wel kunnen spontane zaailingen woekeren, moet je weten wat onkruid is en wat niet (ik wacht meestal tot de bloemen als ik het niet zeker weet wat voor plant ik heb) en vergt het wel wat onderhoud, meestal in de vorm van maaien of snoeien. Het handige is dan wel weer dat het onderhoud meestal op het zakje of de site van het bedrijf staat aangegeven.
U kunt ook gratis planten versieren. Zo kunt u stekjes of zaden van kennissen vragen, maar enthousiaste (voor u nog onbekende) tuiniers zijn vaak ook heel behulpzaam en voorzien u vaak graag van wat van hun favorieten. Pas wel op met woekeraars, dat zijn ook vaak weggevertjes. In de natuur, parken of ruigtes kunt u stekjes of zaden halen, maar doe dat alstublieft met respect voor dat stukje groen (een klein beetje per plaats/keer, voorzichtig en niet waar het illegaal is). U kunt ook wat vrijwilligerswerk doen bij bijvoorbeeld een buurttuin in ruil voor wat stekjes of zaden. Dan is er ook nog de plantenruilbeurs, een leuke manier om aan planten of zaden te komen en tegelijk kunt u er planten, waar u teveel van heeft of op uitgekeken bent, een nieuwe bestemming geven. Deze evenementen zijn goed te vinden op internet, bij volkstuinen en in tuinbladen.
Dan zijn er planten te koop en te koop. Er is een enorm verschil in hoe duur planten zijn. Meestal geldt dat hoe eerder u resultaat wilt, hoe duurder het wordt. Als u nú (niet tijd-van-het-jaar-nu maar nu als in direct) een grote bos asters wilt of u laat zich verleiden door de zeeën van bloeiende planten in het tuincentrum, dan betaalt u de hoofdprijs. Als u een jaartje kan wachten, dan kunt u veel geld besparen met een klein, niet groot of voorgetrokken plantje en volgend jaar hebt u dan alsnog zo’n grote bos. Die niet-voorgetrokken planten gaan meestal ook langer mee. De afdeling vaste planten in een tuincentrum heeft kleine bescheiden plantjes die een stuk goedkoper zijn en met een beetje geduld prachtige exemplaren kunnen worden. Ook goedkoop: in deze tijd van het jaar (rond oktober) zetten veel tuincentra planten in de uitverkoop. Ze zien er niet zo mooi meer uit (bladval, te groot voor hun container, krijgen nog weinig zorg), maar doen het vaak super in de tuin! Plant ze snel, vertroetel ze met een groot plantgat en ruim water en geef ze een lekkere warme laag mulch dan komt het helemaal goed. Goedkoper dan het tuincentrum is het vaak nog om planten direct bij de kweker te halen. Nóg goedkoper, tegelijk een goed doel én een favoriete manier van mij om aan mooie planten te komen, is de verkoopafdeling bij heemtuinen af te struinen (bijvoorbeeld Thijsse’s Hof in Bloemendaal, Heimanshof in Hoofddorp of Hortus Alkmaar). Je kan dan ook nog genieten en ideeën opdoen in de tuin zelf!
Gekochte planten of groter geworden planten in de tuin kunnen vaak ook in meerdere exemplaren gescheurd worden. Dit geldt vooral voor de kruidachtige soorten die meerdere uitlopers maken vanaf hun wortels. Dit doet u het liefste in het voorjaar: u zet de plant op een hardere ondergrond en plaatst een scherpe spade op het midden, met wortels én bovengronds plantmateriaal aan weerszijde. Dan steekt u de pol doormidden. Het kan ook met een mes of een zaagje. Plant de delen en geef ze goed water, dan heeft u twee planten voor de prijs van één. Van snelgroeiende planten of planten die afleggers maken hoeft u minder te kopen mits u het geduld hebt tot ze een stuk overgenomen hebben of u kunt ze later weer delen tot meer planten.
En heeft u toch graag wat planten in pot die u wisselt per seizoen? Als u de ruimte heeft kunt u hetzelfde doen als ik: ik rouleer mijn Helleborus met een aantal zomerbloeiers. In de winter staat de Helleborus in het zicht in de pot terwijl de zomerbloeiers achteraf in de schaduw staan te overwinteren. In de zomer draait dat om (de Helleborus staat ’s zomers ook nog eens liever in de schaduw, dus dat is geen probleem). Of u plant meerdere soorten in één pot: wat bollen en een soort die mooi staat in zomer/herfst en u bent al een heel eind.
Onderhoud en werkzaamheden
Wat gereedschap betreft werd ik van de week weer herinnerd aan goedkoop is duurkoop. Ik had een mooie scherpe handspade die nu alweer vrij kort na aanschaf bij ieder beetje kracht ging meebuigen. Nu heb ik een (iets) duurdere, maar wel met een lange garantie. Luxe gereedschappen, vooral die met veel toeters en bellen, gaan vaak een stuk sneller kapot dan de good old classics. Heggen knip ik bijvoorbeeld met een schapenscheerder, wat mij erg goed bevalt. Met een goed stuk gereedschap kun je je leven doen, zeker als je het ook goed onderhoudt (schoonmaken, drogen, oliën en slijpen).
Bakken om planten in te kweken koop ik eigenlijk zelden: de containers van gekochte planten en allerlei plastic afval, wc-rolletjes en kranten zijn perfect als kweekbak en zelfs als kas. Verder vormt snoeihout vaak een mooie stok om planten mee te ondersteunen. Planten bind ik vaak aan met herbruikbare klipjes, stro of een stukje touw maar bomen en de houterige delen van klimmers kunnen hierdoor beschadigen. Er is speciaal boombind materiaal, maar een oude panty of een stuk fietsband is een goed alternatief.
Tuin ruimte
Zelf heb ik nooit genoeg ruimte. En zeker in ons land is ruimte kostbaar. Ik gebruik dus alles wat ik kan vinden (het dak boven onze entree is al onderdeel van de tuin geworden, het garagedak staat nog op de to-do list). Maar ruimte kunt u ook lenen: u kunt vrijwilliger zijn bij een buurttuin, aanbieden de tuin van de buren te gebruiken en te onderhouden (en de oogst delen), een stukje openbaar groen tot uw rekening nemen met (of zonder) instemming van de gemeente, uw gevel gebruiken of de vensterbank… Er zijn ook steeds meer tuinen en parken waar je een stukje kunt adopteren. Mogelijkheden genoeg dus, als je goed kijkt 😉
2 reacties op “Geld besparen bij tuinieren”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Pingback: 100! En dit is waarom ik blog! | Iris' Garden Ecology
leuke tips..ik meende ooit gelezen te hebben hoe je zelf je turfpotjes maakte…als zoekend kwam ik op deze pagina terecht. Voor het gebruik van wc rolletjes ben ik wat huiverig om dit voor kruiden/groenten te gebruiken . Dit ivm drukinkt/minerale olien resten. Hoe kijk jij daartegenaan?
oa nav dit rapport mbt resten in verpakkingsmaterialen van voeding. WC rolletjes zijn geen voeding en hoeven niet aan deze eisen te voldoen en kunnen mogelijk meer olieresten bevatten..