DIY: een bijenhotel van snoeisel!

Yes, het is eindelijk voorjaar. De tuin hier wordt zichtbaar iedere dag groener en steeds meer vogels laten van zich horen. Dat vraagt om handen uit de mouwen! Maar als je dan toch snoeit – of vervelende planten probeert te ontmoedigen – let dan vooral op of ze holle stengels hebben. Want daarvan kun je makkelijk zelf een bijenhotel maken. Ik laat je zien hoe ik een beginnetje maak met mijn nieuwste bijenhotel.

Nodig:

• Lange, holle stengels – het liefst veel en het liefst vers, want dat werkt het beste, ik laat verderop zien waarom. Ik heb hier fazantenbes (die ik eerder deze maand al gesnoeid heb) en de invasieve Japanse duizendknoop (een kleine manier om die wat groeikracht te ontnemen). Bamboe kan natuurlijk ook, en bijvoorbeeld wilgenroosjes hebben ook vaak holle stengels. Probeer soorten te kiezen met openingen tussen de 2 – 12 mm.
• Een scherpe knipper – ik probeer meestal verschillende uit omdat de ene stengel vaak net even anders knipt dan de andere.
• Een ‘huisje’ voor de stengels – ik heb een kastje van spaanplaat dat al mijn hele schoonfamilie rondgegaan is, omdat niemand het hebben wil, maar hiervoor is hij perfect.
• Eventueel vijverfolie, stenen, dakpannen, spullen voor een groendak, etc. voor (meer) waterbestendigheid.
• Eventueel schuurpapier, als je droge stengels gebruikt of als ze toch splinteren.
• Eventueel touw om de stengels samen te binden (dan zitten ze steviger) en/of kippengaas dat je ervoor kunt doen, tegen pikkende vogels.
• Kat – heel belangrijk, ter ondersteuning.

Belangrijk om te weten voordat je knipt:

Voor een bij moet één kant van de stengel open zijn en één kant dicht. Het is daarbij heel belangrijk dat je met een scherpe schaar knipt en zorgt dat er geen splinters en/of scheuren in de stengels zitten. Scheuren en splinters beschadigen de bijenvleugels, dus de tunnels en hun openingen moeten echt gaaf zijn! (Dit zie ik vaak fout gaan bij insectenhotels die verkocht worden). Verder is het goed stengels waar mogelijk in langere stukken te knippen, want bijenmoeders leggen de eerste paar cm alleen mannelijke eitjes in de tunnel. Als je alleen hele korte stengels gebruikt, heb je dus kans dat er alleen mannetjesbijen uit komen.

Stengels knippen

Nu komt het belangrijkste. Heb je een holle stengel, dan zie je er meestal meerdere breuklijntjes op zitten. Hier komen vaak bladeren uit, of, zoals te zien is bij de fazantenbes hieronder, takjes. Binnenin bij deze breuklijnen is de stengel dicht. Dus knip steeds net na een breuklijn (op de plek waar de rode pijl hieronder naartoe wijst), dan heb je steeds een stuk stengel met een open en een dichte kant.

Ik knip stengels het liefste als ze vers zijn, want dan splinteren ze minder. Pas na het knippen laat ik ze drogen (heel belangrijk bijvoorbeeld met Japanse duizendknoop). Dat is goed gelukt met de fazantenbes, die ik gelijk bij het snoeien in stukken heb geknipt. Kijk maar:

Hierboven zie je hoe mooi gaaf de snede van de (fazantenbes-)stengel is, omdat ik hem knipte toen hij vers was.

De achterkant van de stengel na de breuklijn (dacht ik toch echt dat mijn camera er eindelijk op had scherpgesteld…)

Dit is het probleem met knippen als stengels al gedroogd zijn. Ze scheuren sneller en splijten zo doormidden. De (Japanse duizendknoop-)stengel hierboven kon ik gelukkig schuren tot de opening wel gaaf was, maar ongeveer de helft mislukte.

Zo was deze helaas niet meer bruikbaar:

En dat, een heleboel keer.

Het huisje

Ik had een kubus van spaanplaat, met een open achterkant. Om de stengels tegen regen te beschermen, het hout langer te laten meegaan en te voorkomen dat de stengels er aan de achterkant uit vallen, heb ik wat oude vijverfolie (EPDM in dit geval) die ik nog over had aan de achterkant vastgetimmerd in het hout.

Ik heb er ook nog een dakje mee gemaakt. Hij steekt een klein stukje uit aan de achterkant en een groter stukje aan de voorkant, tegen regen:

De stengels ‘installeren’ in hun huisje

Dan heb je een berg stengels. Waar dat kon heb ik ze langer gelaten voor meer vrouwelijke bijtjes, ook al zal een deel enorm uit het insectenhotel steken.

Wat ik het makkelijkste vind, is om ze op ongeveer dezelfde lengte te sorteren en die dan als groepjes bij elkaar (van langste onderin naar kortste bovenin) tegelijk in hun huisje te plaatsen.

Het resultaat

Plaats het huisje een stukje van de grond richtingen het zuidoosten en met tenminste een deel van de dag zon op de openingen. Dan heb je de meeste kans op bewoning. Zorg natuurlijk ook voor veel stuifmeelplanten voor de bijenlarven, anders komen ze natuurlijk nog niet je hotel bewonen! Een paar voorbeelden vind je in deze blogpost.

Vol is mijn huisje nog niet – je zult merken dat er heel wat stengels in gaan. Het is een beginnetje. Op dit moment is er niet zo veel vers voor handen en zoals ik al schreef, dat gebruik ik toch liever. Maar dat is oké! Het is een hotel-in-wording, die stamp je normaal ook niet in één dag uit de grond. Over de uiteindelijke plaats twijfel ik ook nog – nu staat hij op een bankje, niet zo handig, maar oogt wel gezellig. Gelukkig gaan de komende tijd heel wat planten met holle stengels groeien en kan ik het hotel aanvullen. Ik heb mijn oog alvast op het bosje Japanse duizendknoop…