Planten gebruiken: mandje van lavendelstengels

Lavendelbloemen lenen zich voor van alles, zoals thee of geurzakjes. Dit keer gebruikte ik de steeltjes. In deze post leg ik uit hoe je daarmee een heerlijk geurig mandje maakt.

Ik strooi graag wat lavendelbloempjes in de thee. Niet te veel, anders overheersen ze: één klein topje is precies genoeg. Ik heb ze ook wel eens in alcohol laten staan voor een tinctuur, die zou moeten helpen met slapen (niet dat ik daarvan iets merkte). Of ik combineer ze met suiker en kokosolie voor een scrub die ik cadeau doe, of met rijst in een in de magnetron op te warmen geurzakje. Gebruiksmogelijkheden genoeg, zou je zeggen. Maar wat te doen met al die steeltjes? Mijn tuin is niet groot genoeg voor zoveel mulch, hoe fijn lavendel daarvoor ook is.

Sinds een paar jaar ben ik op zoek naar meer manieren om planten te gebruiken. Niet alleen voor eten of medicijnen, ik wil weten wat je kunt met plantafval. Nu klinkt dat nogal vreemd, ‘afval’. Hoezo is dat afval? Gebruik je het als mulch, als een strooisellaag op de bodem van de tuin, dan wonen er hordes insecten in waar bijvoorbeeld merels in de winter naar op zoek gaan. Dan beschermt het de grond tegen uitdroging en temperatuurswisselingen. Dan voorkomt het onkruid. En dan breekt het langzaam af tot korrelige, zwarte aarde die de bodemstructuur verbetert – een proces waarmee je je planten voedt. Maar het is wel het laatste stadium. Zodra het vergaat kun je er niks meer mee. Dus zoek ik vooral naar wat ik ermee kan vóór ik het als mulch gebruik. Zo kwam ik op dit mandje.

Dit leuke idee kreeg ik van een video van Sally Pointer, die op Youtube allerlei planten- en historische gebruiken deelt. Als je redelijk overweg kunt met Engels is haar kanaal een absolute aanrader. Ik heb grofweg de werkwijze gevolgd die ze laat zien in haar video, daaronder leg ik uit hoe ik het vond en aanpakte.

Voorbereiding

Je hebt nodig:

• gedroogde lavendelstelen
• garen (liefst wat dikker, dat staat mooier)
• een dikke, stompe naald
• een schaar
• een theedoek of papier om de bloemen in op te vangen
• een theedoek om de stelen in droog te slaan
• (een badkuip of wasbak waarin je de lavendelstelen even kunt laten weken)

Het hele project kostte me ongeveer 3,5 uur. Dat was geen probleem met een kop thee en twee documentaires waar ik eerder maar geen tijd voor had 😉

Als eerste heb ik een bundel (zeg twee handenvol dik) aan lavendelstelen afgeknipt (op een zonnige dag met weinig vocht) en in kleinere bundels ondersteboven te drogen gehangen. Ze waren na anderhalve week dor, maar ik liet ze hangen tot ik tijd had om aan het mandje te beginnen. De kamer rook de hele tijd naar lavendel!

Nadat ik de stengels en de bloemen had gescheiden liet ik de stengels in lauwwarm water weken. Sally had het over tenminste een halfuur tot enkele uren. Ik ben een potje ongeduld, dus na zo’n 10 minuten wilde ik verder. In het begin waren de stengels daardoor minder buigzaam, maar hoe langer ik bezig was hoe meer ik merkte dat ze toch zachter werden, ook al had ik ze allemaal tegelijk uit het water gehaald en droog geklopt voor ik begon.

Het begin was makkelijk. Je neemt een smalle bundel stengels, legt de draad erlangs en draait die vervolgens – héél strak – rond de bundel én het uiteinde van de draad om die vast te maken. Ik kreeg wel snel stijve vingers van die druk volhouden, trouwens.

Daarna kwam het meest irritante stuk: het oprollen. Het rollen zelf ging niet supermakkelijk, want de stengels wilden niet echt zo scherp buigen (eigen schuld, stuk ongeduld!). Het bleek gelukkig niet erg dat het niet prachtig rond was, want terwijl ik de volgende rondtes deed kon ik de vorm bijstellen met de draad.

De draad reeg ik aan een naald en prikte deze door het midden, dan sloeg ik deze een of twee keer rond de stengels (de buitenste, waarmee ik bezig was), trok strak en prikte de naald weer door het midden tot ik tenminste drie banen had. Daarna haalde ik de naald steeds langs de buitenste en de eerstvolgende (op één na buitenste) rij.

Dit begin was een gepriegel! Vooral als mijn draad of de stengels opraakten. Als de draad opraakt, dan leg je het uiteinde én het begin van een nieuwe draad langs de stengels en draait de nieuwe draad er meermaals omheen voor je verder gaat. Terwijl je dat doet moet je de draad wel strak houden. Helemaal lastig hier was het voeden van de bundel met nieuwe stengels, omdat je tegelijkertijd de draad strak moet houden en de stengels op hun plaats én oppassen dat eventuele nieuwe stengels niet uit je bundel zakken terwijl je bezig bent. Omdat de bogen nog zo klein zijn was het behoorlijk lastig alle drie die dingen tegelijk te doen. Dit kostte ook de meeste tijd – ik denk dat ik een halfuur bezig was met de voorbereiding en bijna twee uur met dit stuk aan het prutsen was. Ik werd eigenwijs. Na meerdere ontsnapte stengels snoerde ik, zolang ik met de bodem bezig was, voortaan éérst de bundel in tot waar ik nieuwe stengels zou moeten toevoegen. Ik maakte de draad vast en pakte een nieuwe waarmee ik de bundel rondom mijn basis vastnaaide. Kwam ik bij het einde, dan maakte ik eerst de bundel van stengels weer langer en zette ik die vast voor ik verder ging met ze rond mijn mandje draaien.

Eenmaal in de buitenste ringen werd het een stuk makkelijker! De bundels hoefden niet meer zo nauw door de bocht, dat maakte het makkelijker de stengels bij elkaar te houden en genoeg kracht uit te oefenen op de draad. Vanaf dit punt en omhoog voedde ik steeds kleine beetjes nieuwe stengels aan de bundel. Het was nu ook makkelijker om de draad alleen rond de buitenste (nieuwe) en de vorige laag te rijgen; ik draaide de draad niet meer afzonderlijk rond de bundel. Ik liet de onderkanten van nieuwe stengels vaak ook wat uitsteken over waar ik al geweest was en knipte dat later af, óf reeg ze erbij als ik erboven een nieuwe laag legde. Dit laatste stuk ging ineens een stuk sneller – ik schat dat ik de hele zijkant in een uur gedaan heb.

Ik werkte door tot de hele hoop aan lavendelstengels weg was. Er bleef een klein mandje over dat mooi op mijn hand paste.

Ik ben blij met het resultaat. Het mandje is verrassend stevig – het overleefde een val van het aanrecht en een reis in mijn tas voor ik het aan mijn moeder kon geven. Het ruikt heerlijk naar lavendel. Een paar oude bloemsteeltjes heb ik aan de buitenkant laten zitten, dat vond ik wel grappig. Al zou je niet zeggen dat er zo’n berg stengels in zo’n klein mandje gaat!

Het is wel voor herhaling vatbaar, vind ik. Een achttal nieuwe bundels lavendel hangt in ieder geval vast in de woonkamer te drogen, al is het maar omdat ze zo lekker ruiken en zodat het een optie blijft om er nóg een mandje van te maken. Er zijn vast wel meer documentaires die ik wil/moet zien 😉