Kan je composthoop in brand vliegen?
Kan een composthoop in brand vliegen? Het korte antwoord is: ja! Hoe komt dit en wat kun je ertegen doen?
Het zal je misschien verbazen, maar inderdaad: een composthoop kan in brand vliegen. Ik heb ermee te maken gehad in de industriële compostering – gelukkig geen enkele keer zelf meegemaakt, maar wel steeds rekening mee moeten houden. Het bedrijf waar ik werkte heeft overigens wel meerdere keren brand in een composthoop gehad, dus dat ik het zelf niet heb meegemaakt is vooral geluk. En het heeft nog een andere reden: een industriële composthoop wordt goed in de gaten gehouden en de omstandigheden waarop zo’n brand ontstaat zijn bekend, dus kan er preventief worden ingegrepen.
Waarom vliegt een composthoop in brand? Allereerst – het gebeurt niet alleen bij composthopen. Hooibergen doen het soms ook. Dat komt zo: er zit veel rauw organisch materiaal in, waarop o.a. bacteriën en schimmels leven om het af te breken. Met genoeg zuurstof en zeker als de omgeving ook al wat warmer is, d.w.z. in een afgesloten hoop, afgesloten ruimte of als het gewoon enorm heet is buiten, dan gaan die micro-organismen steeds harder werken. De afbraak onder zuurstofrijke omstandigheden (wat composteren nou juist is), is een exotherm proces. Dat betekent dat er warmte bij vrij komt. Is de hoop nou groot, dan kan die warmte moeilijker weg en bouwt op en kan zover oplopen dat je… nou ja, inderdaad brand krijgt. In industriële compostering wordt daarom (en vanwege pasteurisatie) de temperatuur goed in de gaten gehouden. Zeker in het begin, als de hoop nog veel ruw materiaal bevat, dan schíet die temperatuur omhoog. Komt die boven de 80 graden, dan ontstaat er brand.
Ja, zulke hoge temperaturen worden (vaak behoorlijk makkelijk) gehaald in een industriële composthoop. Het gebeurt daar – gelukkig – wel een stuk sneller dan in de hoop in je tuin, want het gaat dan om énorme hopen, meestal nog eens in afgesloten ruimten en onder vrij ideale omstandigheden. Als er teveel voedselrijk materiaal in zit (zoals veel vers gras en bijvoorbeeld vetrijk eten, zoals hotdogs, die je nooit op je eigen tuinhoop moet gooien maar die ik in de industrie in afgekeurde ladingen zo de compostering in heb zien verdwijnen) en te weinig voedselarm/langzaam af te breken materiaal (zoals boomstronken), dan gaat het zeker hard.
En wat doen ze dan, als zo’n industriële composteerder de temperatuur omhoog ziet schieten? Ze gaan water sproeien over de berg. Dat is altijd een beetje zoeken naar een evenwicht. Geef je te weinig water, dan zakt het composteringsproces in en dooft uit. Geef je een beetje water, dan schiet de temperatuur omhoog (want meer microbiologische activiteit). Geef je méér water, dan koelt de hoop af. Geef je nóg meer water, dan stort het composteringsproces in én heb je zuurstofarme omstandigheden, waardoor het gaat rotten. En het is uitproberen, want geen hoop is hetzelfde.
Dus wat kun je doen als je hoop wel erg heet wordt en je je zorgen begint te maken, zeker met deze huidige hittegolf in het verschiet? Ten eerste: niet de hoop omzetten! De nieuwe lading lucht geeft de micro-organismen een boost en dan gaan ze meer warmte produceren. Geef regelmatig water, zodat het aan de onderkant eruit loopt, maar overdrijf niet. Blijft het dan nog heet, of ben je bang dat je je composteringsproces om zeep helpt? Maak dan kleinere hopen. Hoe kleiner een hoop, hoe minder goed het zijn warmte kan vasthouden. Uiteindelijk is dat met deze hoge buitentemperaturen het veiligste. En voor de volgende keer: gooi niet te veel voedingsrijk materiaal in één keer op de hoop. Mix steeds met langzaam verterend materiaal, zoals takken. Die houden de hoop tegelijkertijd luchtiger, zodat warmte beter kan ontsnappen.
Leer interactief en op eigen tempo.
2 reacties op “Kan je composthoop in brand vliegen?”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Goed advies. Nu denk ik wel niet dat er mensen met dit soort weer overwegen om de composthoop om te zetten.
Je zou inderdaad zeggen van niet, ik moet er zelf niet aan denken. Maar ik kwam op het idee voor deze post doordat ik er een discussie over voorbij zag komen 😉