Wat beestjes je vertellen over je composthoop
Wist je dat je aan de beestjes in je composthoop kunt zien hoe het met het proces gaat?
Afgelopen zondag ging ik met mijn cursisten compost zeven; zo krijg je een goed beeld van de afbraak erin én een kijkje in het voedselweb. Een composthoop is een habitat op zich en omdat de beestjes die er gebruik van maken allemaal hun eigen rol en geprefereerde omstandigheden kennen, kun je ze tegelijkertijd als indicatoren gebruiken. Één of twee exemplaren van een groep zeggen niet zo veel, maar hoe meer je er ziet, hoe zekerder je weet dat er bepaalde omstandigheden gelden. Zodat je zelf ook kunt zoeken zijn hier een paar veelvoorkomende:
Regenwormen
Waarom: regenwormen ‘knippen’ organisch materiaal in kleinere stukken, die gemakkelijker te verteren zijn door kleinere wormpjes en micro-organismen.
Wat het zegt: als je veel regenwormen ziet, dan is de hoop vochtig en voedselrijk. Zakt het vocht vooral naar de bodem, dan zullen hier ook de meeste regenwormen zitten.
Pissebedden
Waarom: pissebedden breken het grove organische materiaal in de hoop op.
Wat het zegt: de hoop bevat veel ongecomposteerd materiaal (is waarschijnlijk nog in de beginfase) en is licht vochtig. Maar als je erg veel pissebedden tegenkomt, dan is het behoorlijk droog en mag het wel wat vochtiger als je snel compost wilt!
Mijten
Waarom: sommige mijten ‘knippen’ organisch materiaal op, net als de regenwormen. Andere grazen van de bacteriën en schimmels.
Wat het zegt: de hoop bevat veel ongecomposteerd materiaal en een hoop microscopisch leven.
Naaktslakken
Waarom: naaktslakken eten graag vers GFT-afval (wat ze opknippen) en ruimen rottend materiaal op. Sommige soorten zijn tegelijkertijd een opportunistisch roofdier, want ze grijpen andere slakken die stomweg te dichtbij komen.
Wat het zegt: zie je er een paar, dan bevat de hoop veel ongecomposteerd materiaal en is vochtig. Zijn het er wel erg veel, zie je weinig ander leven en stinkt de hoop, dan is een deel waarschijnlijk te nat geworden en is het aan het rotten (zuurstofloos), in plaats van composteren. In dat geval is de hoop dus té nat en dichtgeslagen.
Springstaarten
Waarom: springstaarten grazen van bacteriën en schimmels en soms ook rottend materiaal.
Wat het zegt: zie je er veel, dan is de hoop erg droog; een goede plens water helpt het composteringsproces en micro-organismen te bevorderen.
Fruitvliegjes
Waarom: fruitvliegjes vinden groente en fruit en een warme omgeving ideaal om hun kinderen in te laten opgroeien.
Wat het zegt: als je een wolk fruitvliegjes ziet opstijgen als je iets op de hoop gooit, dan weet je dat het er lekker warm is (vandaar vaak ’s zomers) en er veel fruit- en groenteresten op liggen. Het helpt dan om houtsnippers, dood hout en/of kranten toe te voegen.
Mieren
Waarom: mieren zijn boeren en hebben waarschijnlijk vee (andere insecten) in de hoop uitgezet die ze komen melken, óf ze hebben iets zoetigs gevonden.
Wat het zegt: de hoop bevat veel zoetigheid (bijvoorbeeld fruit, voeg meer bruin materiaal toe net als bij fruitvliegjes). Kom je een hele kolonie tegen, dan is de hoop veel te droog en kun je het beste vaker bewateren.
Vliegen en/of maden
Waarom: vliegen komen meestal af op vlees, kaas en bereide voedselresten, zoals brood en restjes van het avondeten. Ze houden vooral van hetzelfde eten als wij! En als het gaat stinken, helemaal. Ze zetten er graag hun eitjes in af, zodat hun maden lekker dik worden van een makkelijk verteerbaar kostje, liefst met veel vetten.
Wat het zegt: bereide voedselresten, vlees, kaas; je kunt het in het vervolg beter niet op je composthoop gooien. Want het afbraakproces produceert vluchtige vetzuren, waardoor de hoop erg gaat stinken, en het trekt allerlei ongedierte aan, zoals maden. Tenzij je die natuurlijk aan je vissen wilt voeren…
Aaltjes/nematoden
Waarom: er zijn aaltjes, zo klein dat je ze alleen met een microscoop kunt zien, maar ook aaltjes zo lang als een centimeter. Soorten in de composthoop helpen het organisch materiaal opruimen of grazen van de bacteriën en schimmels verantwoordelijk voor het composteringsproces. Meestal zijn dit de hele kleintjes. De grotere zijn vaak roofzuchtig en eten weer de kleintjes.
Wat het zegt: het aantal met het blote oog zichtbare nematoden vertelt je dat het in je hoop krioelt van de micro-organismen die verantwoordelijk zijn voor de omzetting. Een goed teken, dus!
En daarom noemen ze een pissebed in het Engels ook wel een roly poly!
Leer interactief en op eigen tempo.
5 reacties op “Wat beestjes je vertellen over je composthoop”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Dank je, Iris. Heel informatief. Ik ga ook ‘zeven’.
Al aan het zeven geweest?
Fijn om de verschillen te weten. Zo weet ik beter wat ik wel of niet
kan doen en hoe mijn compostbakken er voor staan.
Veel compostsafari-plezier!
Hoi Iris. Heb je ook ervaring met “warm” composteren?