5 tips voor een kleine, groene stadstuin
Het ontwerp voor mijn oude tuintje
Een mini tuintje en toch groen willen… Wat doe je dan? Niet alles bestraten en het daarbij laten, toch? Want er zijn meestal hele leuke -groene- alternatieven!
Gisteren was ik bij de opening van de voorbeeldtuintjes van Steenbreek 023 in Haarlem (mijn ontwerp 
) en dat gaf me inspiratie om over dit onderwerp te schrijven. Nu heb ik misschien een achtertuin van 66m2 en een voortuin van 35m2 – die me nog steeds veel te klein zijn, mind you – maar ik ontwerp wel vaker mini tuintjes waarin héél veel moet passen. Ik heb zelf middenin de stad gewoond, met alleen een klein binnenplaatsje van 19m2 als tuin. Met twee openslaande deuren en nog een deur aan de andere kant, plus allemaal ramen die je moet kunnen lappen… Toch heb ik daar ook veel met planten geëxperimenteerd. Noodzaak maakt creatief en juist dan kun je hele grappige, eigenzinnige oplossingen gebruiken die een enorm effect hebben. Dus heb je een klein tuintje (of een klein plekje), wat je wilt gebruiken maar tegelijkertijd toch groen wilt hebben: lees vooral verder voor ideeën 
Tip 1: Smokkelen
Stel: je hebt een klein vierkant tuintje, zoals mijn oude stadstuintje. Je wilt er graag in kunnen zitten met ten minste vier mensen. Het is verleidelijk om dan een vierkant terras te maken, maar als je een andere vorm pakt, een ronde bijvoorbeeld, dan heb je ‘spontaan’ allemaal mooie hoekjes voor planten en nog steeds dezelfde doorsnede. Want voor een terras is 3,50 m wel minimaal om lekker te kunnen zitten en te bewegen, maar een terras van 3,50×3,50 m neemt een grotere oppervlakte in dan een terras met een diameter van 3,50 m. Bovendien, door een andere vorm aan te houden dan de vorm van de tuin zelf oogt het meteen een stuk groter. Je verdoezelt eigenlijk de echte vormen. Smokkelen kan optisch bedrog geven, dus. De tekening bovenaan is het ontwerp wat ik voor die tuin heb gemaakt, met ruimte genoeg om te zitten aan een grote, ronde tafel en met paden van en naar deuren/ramen. Mijn toenmalige stadstuintje was volledig betegeld en dat kon ik helaas niet aanpassen, maar zo mooi had het kúnnen zijn. Diagonaal op de lijnen van de tuin werken is ook een goede voor optisch bedrog. En stel dat je een lang, smal tuintje hebt, dan zijn diagonalen of cirkels perfect om ruimte én groen te krijgen!
Mooi voorbeeld van hoe mooi een andere vorm kan zijn. Bron afbeelding: Quiet Corner.
Tip 2: Zoek het hogerop
Weinig ruimte op de grond? Gebruik dan groen naast en boven je (en dat is eigenlijk sowieso altijd mooi). Klimplanten tegen de muren, boompjes, pergola’s (zelfs daktuinen)… Dat geeft direct een veel groener ogende tuin en draagt ook bij aan het leefklimaat in de stad, de biodiversiteit afhankelijk van de gebruikte soort(en) en de bodem mits de wortels in de volle grond staan. Zat leuke oplossingen!
Betegeld en tóch groen tuintje in Amsterdam
Dit ouderenverpleegcentrum in Amsterdam heeft de ruimte nodig voor de bewoners om te kunnen zitten, maar wel bomen, groene gesmokkelde randjes en zelfs het hek laten begroeien.
Zelf ben ik bezig met kabels trekken over een deel van mijn terras, zodat daar allemaal mooie (eetbare, in mijn geval) klimmers overheen kunnen gaan. Ik zei toch dat ik te weinig ruimte heb 
Als je dat doet aan de noordkant, dan kan er alsnog nog zon onder vallen. En voor mij en mijn gezin heeft het juist nut om een deel van het terras af te schermen, want wij houden wel van zon maar niet van hitte. Dus door planten te kiezen die ’s winters hun blad verliezen (veeg dat lekker bij hun voeten als mulch), dan zit je in het voorjaar heerlijk in de zon en als het zomers warm is niet!
Groen poortje in Boskoop
Tip 3: Slim meubilair
We lijken het tegenwoordig misschien een beetje collectief vergeten, maar er is meer dan lounge alleen wat blinkt in meubelwereld! En als je handig bent heb je helemaal zo veel leuke mogelijkheden. Een ronde tafel neemt vaak minder ruimte in dan een vierkante of neem een opklapbare. Of een halve ronde, opklapbare! En moet je per se tegenover elkaar zitten? Vaak is schuin naar elkaar, tafeltje in het midden, kijkend naar groen ook heel gezellig – fijner dan op een kale plek in het zicht van iedereen, wat mij betreft ten minste! Of een zitplek die gelijk dienst doet als opbergruimte of – dat kan ook nog – als plantenbak wanneer je de zitting eraf haalt. Je zou ook de randen van verhoogde borders kunnen dubbelen als zitbank: 40 cm diep zit goed en je kan er veel mensen op kwijt. De ruimtes die verschillende soorten meubilair innemen vergelijken loont echt: je hebt niet even veel (bewegings)ruimte nodig voor een loungeset, een bistroset of een picknicktafel.
Planten onder de bank en een vuurschaal in het midden: ruimte voor een hele groep mensen.
Tip 4: Planten ónder de voeten
En nee, ik bedoel niet alleen maar gras (hoewel dat kan, natuurlijk). Je kunt de stenen van het terras wat verder van elkaar leggen en de voegen laten begroeien met kruipende planten – dat scheelt ook nog schoffelen. En as je wat meer te besteden hebt, dan kun je looproosters boven de planten plaatsen. Je kunt erop lopen of zitten en toch heb je groen in de tuin. Water kan bovendien goed infiltreren, dus ook geen zwembad-toestanden na een regenbui. En in het verlengde hiervan is het nog een mogelijkheid een bankje boven planten te maken; mits je schaduwplanten kiest en zorgt dat er wel water naartoe loopt (door het terras er bijvoorbeeld naar af te laten lopen), of als ondergrond van de zitting zo’n rooster gebruikt.
Planten in het terras. Bron afbeelding: World Landscaping Architecture.
Planten onder de bank en onder de roosters. Bron afbeelding: The Garden Inspirations.
Tip 5: Handig gebruik van paden
Pas de paden aan naar de bewegingen, niet alles hoeft een heel terras te gebruiken. Als je bijvoorbeeld kinderen hebt, die graag in de rondte fietsen/rennen, waarom dan niet een rond pad dat je langs alles brengt (de schuur, de zitplek etc), met in het midden een border? Veel spannender om rondom een plantenperkje te gaan (wie weet wat voor avontuur erachter ligt) dan over een kaal terras, toch?
Leuk tuintje in Beverwijk, vorig jaar aangelegd.
Kortom: kleine tuintjes hebben mogelijkheden genoeg, mits je er anders naar kijkt dan je naar een hele grote tuin zou doen. Hebben jullie nog tips?
4 reacties op “5 tips voor een kleine, groene stadstuin”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Kijk, dit zijn handige tips waar ik naar op zoek was, heel erg bedankt!
Dank je wel 🙂 Veel succes met je tuinproject!
Ha Iris! Leuke ideeën. Ik ben momenteel aan het puzzelen hoe ik mijn vierkante stadstuintje van 9m2 kan omtoveren tot groene oase…Geef je ook adviezen?
Hoi Wies,
Wat een goed idee!
Ja, ik ben ook op adviesbasis in te huren.
Prijzen hiervoor vindt je hier: https://irisgardenecology.com/prijzen/
eMailen kan naar info@irisgardenecology.nl
Of volg mijn basiscursus Permacultuur online om zelf te leren hoe, wat en waarom je wat toe kunt passen 😀
https://irisgardenecology.com/courses/basiscursus-permacultuur/