Zo creëert u een fijne vogeltuin
Heerlijk gezellig, al die vogeltjes in mijn tuin, er zijn er altijd wel een paar. En het is zo leuk om ze druk bezig te zien. Wilt u ook graag (meer) vogels in uw tuin? Zeker met het najaar in het verschiet? Hier zijn mijn tips.
Bekijk ook het artikel: handige planten voor vogels – hierin geef ik een lijstje van planten die handig zijn om de hierna genoemde punten in de tuin te implementeren.
Voedsel
De makkelijkste manier om vogels te lokken is ze voedsel aan te bieden. Nu kan dat wel met vetbollen, pindakaas of strooivoer, maar nog veel leuker is het om ze vers voedsel aan te bieden. Dan worden er echte acrobatentoeren uitgehaald om het eten te bemachtigen. Bovendien is variatie ook voor vogels gezond, dus hoe meer soorten, hoe beter –en hoe meer verschillende vogels de tuin aan zal trekken.
Planten die vogels van voedsel voorzien zijn op te delen in de volgende groepen:
- vruchten/bessen
- zaden
- insecten
Vogels zijn vaak gek op vruchten of bessen, dus met een slim gekozen plant zal uw tuin zeker bezocht worden. Vooral merels en musjes zijn er snel bij. Met zaden trekt een plant vaak meer gespecialiseerde vogels, zoals meesjes of putters. Maar vergeet ook het aantrekken van insecten niet: die zijn voor de meeste vogels een belangrijke bron van voedsel, vooral tijdens het broedseizoen. Kuikens eten meestal alleen maar insecten. Het gebruik van insecticiden, het groeiende aandeel in bebouwing en bestrating en de vermindering in variatie in beplanting maakt het moeilijker voor insecten om voedsel te vinden. Minder voedsel betekent minder voortplanten en dus een achteruitgang in de populatie. En doordat ze belangrijk voedsel zijn voor vogels krijgen ook die het moeilijker. Dus door (nuttige) insecten te helpen helpt u ook vogels. Planten die nectar produceren zijn nuttig, maar ook planten die bijvoorbeeld altijd wat bladluis hebben zijn belangrijk. Bladluis wordt gegeten door onder andere pimpelmeesjes (die zoeken systematisch bomen en struiken af naar de kleine sapzuigers) maar trekt ook weer rovende insecten aan, die op hun beurt weer gegeten worden door vogels… Ieder beestje heeft zijn nut.
Water
Voedsel is belangrijk, maar om vogels langer in de tuin te laten verblijven is ook water nodig. Een vijver is nog wel de beste vorm van water om vogels te trekken. Zorg voor een paar ondiepe randen, niet te veel begroeid en liefst met een bodem van wat keien, dan zult u dagelijks kunnen genieten van badderende en drinkende vogels. Een natuurlijke vijver, dus zonder chemicaliën, is uiteraard gezonder voor de vogels.
Tuininrichting
Een makkelijke manier om vogels te verleiden om te nestelen is het ophangen van nestkastjes. Maar wilt u dat ze ook buiten het broedseizoen terugkomen, dan zult u meer moeten bieden. Bovendien nestelt niet iedere soort vogel even makkelijk in een nestkastje, bijvoorbeeld roodborstjes zijn heel kieskeurig. Met voedsel en water alleen trekt u wel vogels, maar hoe een tuin is ingericht bepaald of ze ook zullen blijven. Verschillende soorten tuinen trekken verschillende soorten vogels. Een gazon trekt vooral merels, die hierin op zoek zullen gaan naar wormen. Een bloemenborder vol zaadproducerende planten trekt veel zaadeters. Maar in geen van beide tuinen zullen snel vogels nestelen. De meeste vogels houden van een beetje dichtbegroeid struikgewas, goed vertakte bomen en klimplanten met een wirwar van takken.
In dicht vertakte struiken en klimplanten zitten vogels goed verstopt en zijn ze veel veiliger voor katten en andere nestrovers. Doornige soorten zijn nog beter. Een boom is ook belangrijk: het vormt een uitkijkpunt, beschutting en nestplaats. Iedere tuin kan een boom gebruiken, niet alleen voor de dieren maar ook omdat dit de intrinsieke waarde van een tuin vergroot. In een kleine tuin past meestal het beste een kleine boom. En ook een kleine boom trekt vogels (vaak kleinere vogels terwijl grotere bomen grotere vogels trekken). Een klimplant die in de boom groeit maakt hem nog aantrekkelijker, want die zorgt voor meer insecten en vertakking. Bomen en struiken zijn ook nog eens vaak voedselproducerende planten, dus kunt u twee vliegen (vogels) in één klap slaan. Maar ook heggen en houtwalletjes zijn goede toevoegingen voor een aantrekkelijke vogeltuin.
Let maar eens op als u in een park, bos of de duinen bent. De kleinere vogeltjes zitten meer aan de bosrand, in de kleinere bomen en het struikgewas, terwijl het echte bos en parken met grote bomen vooral bewoond worden door eksters, gaaien en kauwen.
Bekijk ook eens mijn artikel: katten in de tuin, hierin staan tips hoe u de vogels beschermd tegen katten.
Ongewenst vogelbezoek
Hoe leuk al die kleine vogeltjes, mereltjes en een enkele specht kunnen zijn, veel mensen zijn minder gecharmeerd van de grotere brutale vogels zoals kauwen. Zoals ik bij het vorige punt al zei betrekken deze vooral de grotere bomen, een tuin met veel struikgewas en kleine bomen kiezen ze niet zo snel als nestplaats. Bovendien zijn het echte opportunisten. Gemakkelijk voedsel, met name het kant-en-klare voedsel dat wij mensen aanbieden (vetbollen, strooivoer, brood, pindakaas) trekt ze aan, meestal veel meer dan bessen en vruchten. Als u last heeft van vogels die uw oogst opeten dan is dit wel weer handig om te weten: biedt ze kant-en-klaar voer aan en ze zullen net als wij voor het gemak gaan.
Kant-en-klaar voedsel
Wilt u toch kant-en-klaar voedsel aanbieden, maar niet specifieke soorten zoals kauwtjes of eksters, dan kunt u ze ontmoedigen met de wijze waarop u dit aanbied. Maar onderschat ze niet. Kauwen zijn erg inventief, wat ook wel weer vermakelijk is om te zien. Zo heb ik een potje pindakaas aan de muur hangen. De kauwen hadden hem al snel gevonden en dus was de pot binnen twee dagen helemaal leeg. Dat was me te duur en bovendien jaagden de grote vogels de kleintjes weg, dus deed ik een deksel met een kleiner gat op de pot en kortte ik het stokje van het huisje waarin het potje zit wat in. Het vergde wat acrobatiek, maar toen er ééntje ontdekt had hoe hij erbij kwam volgde de rest snel. Gevolg: de helft van het potje was binnen een dag op. Dat heb ik zo even aangekeken, tot de kauwen de vervelende gewoonte ontwikkelden om dan maar de hele pot uit het huisje te trekken en op de grond kapot te laten vallen… Dat kan natuurlijk ook niet. Dus maakte ik van klimgaas een soort koker rond het pindakaashuisje. De kleine vogeltjes vonden het prima, die konden in het gaas gaan zitten om te kijken of de kust veilig was. Maar na een tijdje had één kauw ontdekt hoe het tóch bij de pindakaas kwam. Hij ging bovenop het gaas staan, wiegde wat heen en weer en liet zich dan zo door een van de gaten tuimelen. Dan zat hij lekker ongestoord te eten, tot hij ergens van schrok en vervolgens niet meer wist hoe hij eruit moest komen… Daarna heb ik tussen het gaas diagonale lijntjes gespannen met ijzerdraad, om de gaten te verkleinen. Dit werkt dusver prima, we zijn inmiddels ruim een jaar verder.
Bij andere vormen van voedsel is het even uitproberen: vetbollen aan een lijntje worden omhoog getrokken, in een silo kunnen de kraaien er prima bij, maar bij mij werken vetbollen hangend onder theekopjes, aan een buigzame tak of in een ijzeren vierkantje al een tijdje prima. Hele pinda’s heb ik in een silo met nauw gaas zitten, waar alleen een specht en meesjes erbij kunnen. Strooivoer strooi ik meestal ’s winters tussen de planten, waar vooral merels, roodborstjes, musjes en winterkoninkjes graag ernaar scharrelen. De kauwtjes vinden dit te veel moeite en ik merk dat ze liever naar de makkelijk te bereiken pindakaas, vetbollen en de strooivoertafel van de buren gaan.
Tuininrichting
Een tuin die meer uit struikgewas en kleine bomen bestaat trekt veel minder grotere brutale vogels dan eentje die veel betegelt is, vooral uit gazon bestaat of grote bomen heeft. De grotere vogels lijken minder wendbaar en gaan liever voor gemakkelijk, wat in een stedelijke omgeving altijd wel te vinden is. Een tuin die geschikt is voor kleinere vogeltjes heeft zo minder ‘last’ van grotere vogels.
5 reacties op “Zo creëert u een fijne vogeltuin”
Geef een reactie
TUINLOGICA IS UIT!
Aankomende cursussen:
Volg nu mijn Online Basiscursus Permacultuur! Eigen tempo, Interactief leren, 8 lessen in hapklare stukken! Vol praktijkopdrachten en casusstudies van echte projecten. Klik op de afbeelding om naar de proefles te gaan!
Persoonlijke links
Bedrijfspagina:
Iris' Garden Ecology 
Pingback: Handige planten voor vogels | Iris' Garden Ecology
heeft u misschien een foto van de koker die u heeft gemaakt om het pindakaaspotje?
Beste Saskia,
Die heb ik zeker. Ik zal er ook een foto van op de Iris’ Garden Ecology-facebook pagina zetten. Hopelijk krijg ik ons pindakaas-meesje dan ook op de foto.
Liefs van Iris
Haha, die kauwtjes! Dat zijn toch echt sloebers he…
Ik heb het Vlaams woordenboek er even bij moeten pakken om je te verstaan, verschillende woordbetekenissen haha XD Maar ja, deugnieten zijn het zeker!